Osmanlı Edebiyatı, 14. Yüzyıl ila 20. Yüzyıl arasındaki Türk Edebiyatını kapsamaktadır. İslamiyet öncesi halihazırdaki zengin edebiyatı olan Türkler, İslamiyet'in kabulü ile Arap ve Fars Edebiyatlarından esinlenerek, bu dillerden aldıkları kelimelerle ve İslami çizgide eserler ortaya çıkarırlar.
Tanzimat Dönemi'ne kadar klasik çizgisinden taviz vermeden İslami ölçülerin baz alındığı bir yapıda kalan ve Tanzimat ile batı edebiyatının etkisi altına giren Osmanlı Edebiyatı 2 ana kategoride incelenebilir:
Klasik Edebiyat (Divan Edebiyatı), Halk Edebiyatı, Tasavvuf Edebiyatı: 14. Yüzyıldan başlayan Tanzimat'ın ilanına kadar süren altı yüz yıllık zengin bir edebiyat dönemidir.
Batı Etkisindeki Edebiyat: Tanzimat Edebiyatı
1. TANZİMAT'A KADARKİ DÖNEMDE OSMANLI EDEBİYATI
Klasik Edebiyat (Divan Edebiyatı)
Bu dönem "Divan Edebiyatı" olarak da adlandırılır. Bunun sebebi ise şairlerin şiirlerini "divan" ismini verdikleri defterlere kaydetmeleriydi. Şiirler
Nazım şekillerine ve konularına göre belli bir düzen içinde divana aktarılırdı. Tamamlanmamış ya da az kategori içeren divanlara da divançe denir.
Bazen şairler, şiirlerini bazı sebeplerden ötürü divana koymazlardı. Örneğin Şehzade Mustafa'nın boğularak öldürülmesinin ardından Taşlıca Yahya ki kendisi aynı zamanda o dönemin üst subaylarından ve Osmanlı Edebiyatı divan şairlerindendir, Şehzade Mustafa için kaleme aldığı mersiyeyi yani ağıtı, divanına kaydetmemiştir. Bir şairin divanını tamamlaması uzun yıllar, büyük uğraşlar gerektirir.
Yıldırım Bayezid, Şehzade Süleyman Çelebi, I. Mehmed ve özellikle II. Murat ile bazı devlet erkanı, edebiyat çalışmalarına yoğun destek vermişlerdir.
Divan şairleri; Osmanlı Edebiyatı içerisinde aydınlardan oluşan, şehir ve saraylarda boy gösteren, halktan kopuk şairlerdir. Onun içindir ki bu edebiyat türüne, "zümre edebiyatı", "aydın edebiyatı" gibi isimler de takılmıştır.
Divan Edebiyatı özellikleri şu şekilde sıralanabilir
Eserlerde genel kabul görmüş hatta gelenekselleşmiş kurallar vardır.
Düz yazı yani nesirden ziyade nazım ağırlıklıdır. Kaside, rubai, gazel, mesnevi, müstezat gibi nazım şekilleri, zengin kafiyeler, aruz vezni ve ölçü olarak da beyitler, biçime ne kadar önem verildiğinin göstergeleridir.
Aşk teması eserlerin kalbidir.
Fuzuli, Hayali, Taşlıcalı Yahya, Nabi, Baki gibi divan şairleri Osmanlı Edebiyatı'nda çok önemli yerlere sahiptir. Bu şairler kendi isimlerini kullanmamış olup, kullandıkları bu adlara "mahlas" denmiştir.
Aşık Çelebi, Evliya Çelebi, Katip Çelebi gibi yazarlar ise nesir türünde eserler veren sanatçılara örnek verilebilir.
Yıldırım Bayezid, Şehzade Süleyman Çelebi, I. Mehmed ve özellikle II. Murad ile bazı devlet erkanı, edebiyat çalışmalarına yoğun destek vermişlerdir. II. Murad kendisi de şair olduğu için edebiyat ve kültür konuları ile bizzat ilgilenmiş, eserlerin anlaşılır sade bir dilde yapılmasını sağlamıştır. Fatih Sultan Mehmet de şairdir ve Osmanlı Edebiyatı'nda divanı olan ilk padişah olarak bilinir.
Halk Edebiyatı
Halk Edebiyatı'nda toplumsal olaylara, doğaya, aşka yer verilir. Dili yalındır Aşık Edebiyatı olarak da adlandırılır. Nedim, Karacaoğlan, Köroğlu, Pir Sultan Abdal bu şairlere edebiyatın önemli isimleridir.
Tasavvuf Edebiyatı
Tekke Edebiyatı olarak da bilinen Tasavvuf Edebiyatı'nda dini konular işlenmekte ve şairler tekkelerde dergahlarda yetişmektedirler. Pir Sultan Abdal, Eflaki Dede, İbrahim Gülşeni gibi şairler Osmanlı Edebiyatı içinde tasavvuf konusunda ün yapmış şairlerdir.
2. TANZİMAT DÖNEMİ EDEBİYATI
Tanzimat Fermanı'nın ilan edilmesiyle batıya açılımın getirdiği etkiler edebiyata da yansımış ve bunun sonucunda daha farklı bir edebiyat dönemine girilmiştir. Roman, makale gibi düz yazı çeşitleri, noktalama işaretleri kullanılmaya başlanmış, kalıplardan uzak özgür bir yapı oluşmuştur. Şinasi, Ziya Paşa, Şemsettin Sami gibi ünlü sanatçılar Osmanlı Edebiyatı Tanzimat Dönemi içinde önemli eserler vermişlerdir.
Son Güncelleme : 12.07.2023 07:55:37
Osmanlı Edebiyatı ile ilgili bu madde bir taslaktır. Madde içeriğini geliştirerek Herkese açık dizin kaynağımıza katkıda bulunabilirsiniz.
1 Yorum Yapılmış "Osmanlı Edebiyatı"
Edebiyat dersinde öğretmenim Osmanlı Edebiyatı ile ilgili bir araştırma yapmamı istedi. Osmanlı Edebiyatı kaçıncı yüzyıllardaki Türk Edebiyatını kapsar? Divan Edebiyatı nedir? Divan Edebiyatı özellikleri nelerdir? Halk edebiyatında hangi konular işlenir ve yazılır? Tasavvuf Edebiyatında hangi konular işlenir? 2.Tanzimat Dönemi Edebiyatında hangi yazılara geçiş yapılmıştır? Detaylı olarak bilgi verir misiniz? Ahmet . 03.10.2018 14:37:05
CEVAP YAZ
1. Mehmed
Osmanlı padişahlarının beşincisi Saltanatı: 1413-1421 Babası: Yıldırım Bayezid- Annesi: Devlet Hatun Doğumu:1379 Vefatı: 26 Mayıs 1421 Osmanlı Devleti'nin ikinci kurucusu. Babası Sultan Yıldırım Bayezid Han, annesi Germiyanoğlu Süleyman Şah'ın kızı...
Fetret Devri
Fetret devri, Yıldırım Beyazıt'ın 1402 yılında Ankara Savaşında Timur' esir düşmesiyle, altı oğlundan dördünün yaptığı taht kavgalarıyla geçen 1402-1413 yılları arasındaki döneme verilen addır. Bu döneme Bunalım Devri ya da Fasıla-i Saltanat adı da v...
Yıldırım Beyazıt Dönemi Fetihler
Yıldırım Beyazıt'ın Anadolu Siyaseti I. Murad'ın vefatı Anadolu da karışıklıklara sebep oldu Karamanlıların desteği ile beylikler tekrar egemenliklerini güçlendirmeye başladılar. Beyazıt ilk önce bunlara yeteri tepkiyi gösteremedi. Yaklaşık bir sene...
Yıldırım Beyazıt
Yıldırım Beyazıt, Osmanlı İmparatorluğunun 4. Padişahı ve Sultan I. Murat'ın oğludur. Annesi ise I. Murat'ın baş cariyelerinden Gülçiçek Hatundur. Yıldırım Beyazıt 1360 yılında doğmuş ve lala eğitimini Kütahya da almıştır. Dönemin büyük alimlerinden ...
1.Murat Dönemi Yapılan Yenilikler
İlk kez Acemioğlanlar Ocağı, Yeniçeri Ocağı, Topçu Ocağı kuruldu. İlk kez Pençik Sistemi uygulandı. Rumeli Beylerbeyliği kuruldu. İlk kez Tımar Sistemi uygulandı ve Tımarlı Sipahiler oluşturuldu. İlk kez Kazaskerlik ve Defterdarlık makamı kuruldu. İl...
1.Murat Dönemi Fetihler
Sultan Murad Hüdavendigar'ın bütün hayatı sınır boylarında ve savaş meydanlarında geçti. Rumeli'den Anadolu'ya, Anadolu'dan Rumeli'ye durmadan dinlenmeden seferler yapan Sultan Murad Hüdavendigar, bizzat katıldığı 37 savaşın hepsini kazandı. -1360 y...
Orhan Gazi Döneminde Yapılan Yenilikleri
Orhan Gazi Osmanlı Beyliği'ni yeni yasalar ve düzenlemeler sayesinde devlet yapmıştır. Sultan unvanı ilk kez Orhan Gazi zamanında kullanılmıştır.İlk kez vezirlik teşkilatı kurulmuştur. Osmanlı'da ilk vezir Alaeddin Paşa'dır. İlk medrese İznik'te kuru...
Orhan Gazi Dönemi Fetihler
Orhan Bey'in beylik yıllarının ilk dönemi Anadolu'da fetihlerle geçmiştir. Beyliği sırasında bütün diğer Anadolu beylikleri gibi İran'da kurulu İlhanlılar'ı metbu sayıp yıllık vergi ödemekte devam etmiştir. Diğer yandan da Bizans topraklarına yönelik...
1. Murat
1. Murat: Diğer isimleri ile; Murat Hüdavendigar veya Gazi Hünkar, 1326 yılında doğmuş olan 1 Murat, Orhan Gazi ile Nilüfer Hatun'un oğullarıdır. Babasından aldığı Yüz bin metre karelik Osmanlı Toprağını beş yüz bin metre kareye çıkarmış başarılı bir...
Orhan Gazi
Orhan Gazi: Osmanlı Beyliğinin kurucusu Osman Gazi'nin oğlu ve Osmanlı İmparatorluğunun ikinci padişahıdır. 1281 yılında Söğüt'te dünyaya gelmiştir. 1324 yılında babası Osman Gazi vefat edince Beyliğin başına geçmiş ve 1362 yılında vefat edene kadar ...
Osman Bey
Osman Bey: Namı değer Osman Gazi. 1258 yılında Söğüt'te doğdu.1299 yılında Selçuklu Devletinden ayrılarak Osmanlı Beyliğini kurdu ve ismi asırlar boyu hükümdarlığın adı oldu. Babası Ertuğrul Gazi annesi Hayme Hatun'dur.Çocukluğu, gençliği ve aldığı e...
Osmanlı Devletinde Kültür ve Medeniyet
DEVLET ANLAYIŞIOsmanlı Devleti'nde, I. Murat döneminde ‘'Devlet, hükümdar ve oğullarının ortak malıdır.' anlayışı benimsenmiştir. Fatih döneminde, devletin bütünlüğünün korunması için kardeş katline izin verilmiştir. Bu kanunname ile Osmanlı Devleti ...
3. Murad Dönemi Fetihler
3. Murat
2. Selim Dönemi Yapılan Fetihler
2. Selim
Kanunî Sultan Süleyman Dönemi Fetihler
Kanuni Sultan Süleyman
1. Selim Dönemi Yenilikleri
1. Selim Dönemi Fetihler
Yavuz Sultan Selim
II.Beyazid Dönemi Fetihler
2. Beyazıt
Fatih Sultan Mehmed Dönemi Yenilikler
Fatih Sultan Mehmed Dönemi Fetihler
Fatih Sultan Mehmet
2. Murat Dönemi Yapılan Yenilikler
II.Murat Dönemi Yapılan Fetihler
2. Murat
I.Mehmed Dönemi Fetihler
1. Mehmed
Fetret Devri
Yıldırım Beyazıt Dönemi Fetihler
Yıldırım Beyazıt
1.Murat Dönemi Yapılan Yenilikler
1.Murat Dönemi Fetihler
Orhan Gazi Döneminde Yapılan Yenilikleri
Orhan Gazi Dönemi Fetihler
1. Murat
Orhan Gazi
Osman Bey
Osmanlı Devletinde Kültür ve Medeniyet
Popüler İçerik
Fatih Sultan Mehmed Dönemi Yenilikler
Fatih, askeri başarılarla Osmanlı Devleti'ni büyük bir imparatorluğa dönüştürdü. Bilime, tarihe ve felsefeye özel ilgi gösterdi. Türkçe'den başka Arap...
Fatih Sultan Mehmed Dönemi Fetihler
Fatih Sultan Mehmet(Mehmed), 30 Mart 1432'de, o dönemde Osmanlı Devleti’nin başkenti olan Edirne'de doğdu. 6.Osmanlı padişahı olanII. Murad’ın Hüma Ha...
Fatih Sultan Mehmet
Fatih Sultan Mehmet: İkinci Mehmet olarak ta bilinir. 1432 yılında dünyaya gelmiş, babası 2. Murat, Annesi Hüma Hatun'dur. Osmanlı Padişahlarının yedi...
2. Murat Dönemi Yapılan Yenilikler
Sultan İkinci Murad, soyunun Kayı boyuna mensubiyetini göstermek için, sikkelerine, Kayı boyuna ait iki ok ve bir yaydan müteşekkil damgayı koydurmuşt...
II.Murat Dönemi Yapılan Fetihler
Aydın ve Menteşe beyliklerine son veren II. Murat, Karaman’la yeniden başlayan bir savaşa girdi, savaşı kazandı. 1425 tarihinde Venedik Sav...
2. Murat
2. Murat 1. Mehmed'in ve Emine Hatun'un oğlu olarak 1404 yılında Amasya'da doğmuş, altıncı Osmanlı padişahı olarak bilinir. Divan edebiyatında Muradi ...
I.Mehmed Dönemi Fetihler
Çelebi Mehmed Rumeli’ndeki olaylarla uğraşırken, Karamanoğlu yine harekete geçti. Germiyanoğlu Yakub Bey’in Mehmed Çelebi’ye itaatini bildirmesi üzeri...
Sitede yer alan haber ve içeriklerin tüm hakları saklıdır ve buradaki bilgiler sadece bilgilendirme amaçlı olup, kullanımına, uygulanmasına, satın alınmasına, delil gösterilmesine veya tavsiye edilmesine aracılık etmez. Sitemizdeki bilgiler, hiç bir zaman kesin bilgi kaynağı olmayıp, kullanıcılar tarafından eklenmiştir veya yorumlanmıştır. Buradaki bilgiler sitemizin asıl görüşlerini içermeyebileceği gibi hiçbir taahhüt ve tavsiye yerine de geçmez. Ağustos - 2023
.jpg "Yıldırım Beyazıt Dönemi ve Fetihleri")
.jpg "Orhan Gazi Hayatı")
.jpg "Fatih Sultan Mehmed")
