Osmanlı Ordusu Özellikleri ve Savaşları

Osmanlı Ordusu, 1299 yılında Osman Bey tarafından kurulan ve 19. yüzyıl sonlarında sona eren tarihi bir askeri teşkilattır. İmparatorluk döneminde büyük başarılara imza atan ordu, Kapı Kulu Askerleri, Eyalet Askerleri ve Donanma Birlikleri gibi ana bölümlerden oluşmuştur. Osnlı Ordusu, askeri rütbeleri ve savaş taktikleri ile dikkat çekmiş, tarihte birçok zafer kazanarak iz bırakmıştır.
Osmanlı Ordusu Özellikleri ve Savaşları
01 Eylül 2024
Osmanlı Ordusu

Osmanlı Ordusu, diğer adıyla Ordu-yi Hümayun, 1299 yılında Osman Bey tarafından kurulmuş ve 19. yüzyıl sonlarında tamamen ortadan kalkmış bir askeri teşkilattır. Fiili olarak baş komutanı Osmanlı padişahıdır.

İlk kurulduğu dönemlerde sayıları yüzlerle ifade edilirken, imparatorluk zamanlarında yüzbinlerle ifade edilmeye başlanmış, 600 yıllık tarihi boyunca sayısız başarıya imza atmış bir ordudur. Yapıları bakımından üç ana bölüme ayrılmışlardır: Kapı Kulu Askerleri, Eyalet Askerleri ve Donanma Birlikleridir.

Kapı Kulu Askerleri

Kapı Kulu Askerleri, doğrudan padişaha bağlı atlı ve yaya kara askeri birlikleridir. Yeniçeriler, Süvariler, Topçular, Top Arabacıları ve Cebecilerden oluşurlar. Özellikle imparatorluk düzeyine ulaşıldığında çok uluslu bir ülke haline gelen Osmanlı, bu askerlerin yetiştirilmesinde çok özenli davranmıştır.

  • Yeniçeriler: Yeniçeriler, Rum, Arnavut, Sırp gibi ülkelerin yetim çocuklarını toplayıp küçük yaşta eğitime tabi tutularak yetiştirilen askerlerden oluşmaktaydı. Eğitimleri normal bir insanın kaldırabileceği bir düzeyden daha üst seviyelerde olup, yıllarca süren, doğrudan padişaha bağlı, hayat boyu evlenmeyen, maaşlı askerlerdi.
  • Cebeciler: Orduyu savaşa hazırlayan birliklerdi. Fatih Sultan Mehmet zamanında kurulmuştur.
  • Topçular: Top kullanan gruplardır. Özellikle İstanbul'un fethi sırasında destan yazmışlardır.
  • Süvariler: Atlı birliklere verilen addır.

Eyalet Askerleri

Eyalet Askerleri, Sancak Beyi ve Eyalet Paşalarının emirlerinde bulunan, her daim savaşa hazır bekleyen üst sınıf askerlerdir. Dört grup olarak sınıflara ayrılırlar:

  • Azap: Şehrin en yüksek rütbeli askeridir. Günümüzde Garnizon Komutanı olarak adlandırılır. Bekar erkek tarafından yürütülür.
  • İcareliler: Kalenin topçularına verilen isimdir.
  • Lağımcılar: Kuşatma sırasında kalenin sur dibine tünel kazarak düşmanın yaklaşmasını önleyen birliklerdir.
  • Müsellem: Savaş sırasında ordunun önünden giderek orduya yol açan birliklerdir.

Donanma Birlikleri

Osmanlı Donanması, ilk olarak 1300'lü yılların başlarında kurulmuştur. İlk zaferi 1323 yılında Karamürsel fethidir. Burada yapılan tersane, daha sonraki asırlarda da gemi üretmiştir. Bu tersane günümüzde hala Deniz Kuvvetlerine bağlı bir birlik olarak varlığını sürdürmektedir. İmparatorluk döneminde yaklaşık olarak on bin mil kıyı şeridine sahip olan Osmanlı'da en az iki tümenlik bir donanmaya ihtiyaç duyulmuştur. Zamanla kıyı koruma, rehberlik, keşif ve saldırı görevlerini yürütecek şekilde dizayn edilmiştir. Donanma komutanı "Kaptan-ı Derya" olarak adlandırılır ve sayısız deniz zaferine imza atmış birçok komutanın ismini ölümsüz hale getirmiştir. Bunlardan bazıları:

  • Barbaros Hayrettin Paşa
  • Sokullu Mehmet Paşa
  • Kılıç Ali Paşa
  • Seyit Ali Reis

Kazanılan zaferlerden bazıları:

  • Preveze Deniz Zaferi
  • İnebahtı Savaşı
  • Karadeniz'in Fethi

Donanma tarihi ile ilgili en önemli olaylardan birisi İstanbul'un fethi sırasında Fatih Sultan Mehmet'in gemileri karadan yürütmesidir. Ayrıca Çanakkale Savaşı sırasında Nusret Mayın Gemisi'nin boğaza mayın döşemesi de tarih sayfalarına tarihin akışını değiştiren bir zafer olarak yazılmıştır.

İlk kurulduğu tarihten itibaren kusursuz olarak yapılandırılmaya çalışılan Osmanlı Ordusu, duraklama ve çöküş dönemlerinde birçok isyanlarla anılmış, zamanla üstün özelliğini yitirerek ortadan kaldırılmıştır. Özellikle III. Murat döneminde ordu yapısında zarar verici birçok değişiklik olmuş, askerlik vasfı taşımayan birçok insan ve devşirme askeriyeye alınmıştır. Bu durum askeri düzeni alt üst etmiştir. Bütün bunlara rağmen, "Her Türk asker doğar" düsturu ile yetişen insanlar, hem Çanakkale Savaşı'nda hem de Kurtuluş Savaşı'nda orduyu oluşturarak zafer kazanmışlardır.

Osmanlı Ordusunda Askeri Rütbeler

  • Müşir (Mareşal)
  • 1. Ferik (Orgeneral)
  • Ferik (Korgeneral)
  • Mirliva (Tümgeneral)
  • Miralay (Albay)
  • Kaymakam (Yarbay)
  • Binbaşı
  • Kol ağası (Kıdemli Yüzbaşı)
  • Yüzbaşı
  • Mülazımı evvel (Üst Teğmen)
  • Mülazımı sani (Teğmen)
  • Çavuş
  • Onbaşı
  • Nefer

Osmanlı Ordusu, çağ kapatıp çağ açmış bir ordudur. Defalarca haçlı ordularını perişan etmiş bir ordudur. Bitti, tükendi derken küllerinden doğan ve düşmana bela olan bir ordudur. Savaşa giderken "ölürsem şehit, kalırsam gazi" diyerek giden, mazluma silah çekmeyen bir ordudur. Bugün Asya, Avrupa, Afrika kıtalarında birçok izleri bulunan, gittikleri, fethettikleri yerlerde yüzlerce eser bırakan, şehit mezarları olan bir ordudur. Günümüzde bize bıraktıkları bu değerli toprakların yanında savaşa giderken kendilerini coşturan "Mehter Takımını" da bizlere miras olarak bırakmışlardır. Her dinlediğimizde o günlere gider ve onlarla birlikte cenk eder buluruz kendimizi.

Sizden Gelen Sorular / Yorumlar

soru

Dürdane

26 Temmuz 2024 Cuma

Osmanlı Ordusu'nun yüzlerce yıl içinde nasıl büyüdüğünü ve başarılarını öğrenmek beni çok etkiledi. Özellikle Kapı Kulu Askerlerinin eğitim süreci ve Yeniçerilerin hayat boyu evlenmemesi gibi detaylar, disiplin anlayışlarını nasıl etkiliyordu?

Cevap yaz
1. Cevap
cevap

Admin

Dürdane, Osmanlı Ordusu'nun disiplin anlayışı gerçekten dikkat çekici ve çok özel bir sistemdi. Kapı Kulu Askerlerinin eğitim süreci, çok küçük yaşlarda başlayıp, çok titiz bir programla devam ediyordu. Bu süreçte, hem fiziksel hem de zihinsel olarak en üst düzeyde yetiştiriliyorlardı. Yeniçerilerin evlenmemesi kuralı da disiplin ve sadakati maksimize etmek için konulmuştu. Aile sorumluluğu olmadan, tüm enerjilerini ve dikkatlerini askerlik görevlerine ve sultana adamak zorunda kalıyorlardı. Bu da Osmanlı Ordusu'nun uzun yıllar boyunca başarılı olmasına katkı sağlayan önemli faktörlerden biriydi. Sana da bu konuların ilgini çekmesi ve etkilenmen gayet anlaşılır.

Soru Sor / Yorum Yap

şifre
Çok Okunanlar
Editörün Seçtiği
Osmanlı Hanedanı

Osmanlı Hanedanı

İlginizi Çekebilir
Orhan Gazi Hayatı

Orhan Gazi Hayatı

Haber Bülteni

Popüler İçerik
Son Osmanlı Mebusan Meclisi

Son Osmanlı Mebusan Meclisi

Osmanlıda Toprak Sistemi Nasıldı?

Osmanlıda Toprak Sistemi Nasıldı?

Tanzimat Fermanı ve Sonuçları

Tanzimat Fermanı ve Sonuçları

Osmanlı Askeri Teşkilatı Nasıldı?

Osmanlı Askeri Teşkilatı Nasıldı?

Osmanlı Duraklama Dönemi

Osmanlı Duraklama Dönemi

Güncel

IV. Murad Dönemi Siyasi Olaylar

IV. Murad Dönemi Siyasi Olaylar

Güncel

Nurbanu Sultan Hayatı ve Dönemi

Nurbanu Sultan Hayatı ve Dönemi

Güncel

1. Mahmut Dönemi ve Savaşları

1. Mahmut Dönemi ve Savaşları

1. Ahmed Dönemi Yenilikleri

1. Ahmed Dönemi Yenilikleri

Şah Sultan Hayatı ve Ölümü

Şah Sultan Hayatı ve Ölümü

Fatih Sultan Mehmed Dönemi Yenilikler

Fatih Sultan Mehmed Dönemi Yenilikler

Osmanlı Rus Savaşı

Osmanlı Rus Savaşı

19 Yüzyılda Osmanlı Devleti

19 Yüzyılda Osmanlı Devleti

Osmanlı Devleti Kuruluşu ve Yükselişi

Osmanlı Devleti Kuruluşu ve Yükselişi

Osmanlı Haçlı Savaşları ve Sonuçları

Osmanlı Haçlı Savaşları ve Sonuçları

Osmanlı Devletinde Yapılan Medreseler

Osmanlı Devletinde Yapılan Medreseler

Ertuğrul Gazi Hayatı ve Dönemi

Ertuğrul Gazi Hayatı ve Dönemi

Islahat Fermanı Sonuçları

Islahat Fermanı Sonuçları

Osmanlı Devlet Yapısı

Osmanlı Devlet Yapısı

4. Murat Dönemi Yenilikleri

4. Murat Dönemi Yenilikleri

1. Ahmet Dönemi Siyasi Olaylar

1. Ahmet Dönemi Siyasi Olaylar

Osmanlıda Tımar Sistemi

Osmanlıda Tımar Sistemi

2. Selim Dönemi Yapılan Fetihler

2. Selim Dönemi Yapılan Fetihler

Fatih Sultan Mehmed Dönemi Fetihler

Fatih Sultan Mehmed Dönemi Fetihler

Celali İsyanları Tarihi ve İsyanın Sebepleri

Celali İsyanları Tarihi ve İsyanın Sebepleri

Safiye Sultan Hayatı ve Ölümü

Safiye Sultan Hayatı ve Ölümü

Yeniçeri Ocağının Özellikleri

Yeniçeri Ocağının Özellikleri

Kanuni Sultan Süleyman Hayatı ve Ölümü

Kanuni Sultan Süleyman Hayatı ve Ölümü

Osmanlı Devleti Haritası

Osmanlı Devleti Haritası

Sultan Selim Hayatı ve Ölümü

Sultan Selim Hayatı ve Ölümü

Osmanlı Ailesi

Osmanlı Ailesi

Halime Sultan. Hayatı ve Ölümü

Halime Sultan. Hayatı ve Ölümü