Osmanlı Beylikleri, Osmanlı Devleti'nden çok önce var olan, Malazgirt Savaşı ile Türkmenlerin Anadolu'ya yerleşmesiyle kurulan beyliklerdir. Bu beylikler, Birinci Dönem ve İkinci Dönem Beylikleri olarak iki grupta incelenmektedir. 1071 Malazgirt Savaşı sonrası Doğu Anadolu ve Güneydoğu Anadolu'da kurulanlar Birinci Dönem, Anadolu Selçuklu Devleti'nin zayıflamasıyla kurulanlar ise İkinci Dönem Beylikleri olarak tarihe geçmiştir. Bu beyliklerde yönetim hanedanın elindeydi ve devleti yönetenlere "Ulu Bey" denirdi. İlk beylikler, Bizans ve Haçlılara karşı başarıyla mücadele etmişlerdir. Devletler, kurucularının adıyla anılmıştır.

Anadolu'da kurulan ilk Türk Beyliği Saltukoğulları'dır. Erzurum ve çevresinde kurulmuş, Rükneddin Süleyman Şah tarafından yıkılmıştır. Erzincan ve çevresinde Mengücekliler kurulmuş, 1. Alaeddin Keykubat tarafından yıkılmıştır. Sivas merkezli olarak çeşitli vilayetlere dağılmış olan Danişmendoğulları, Gazi Ahmet Bey tarafından kurulmuştur. Haçlı ordularına karşı büyük savaşlar vermişlerdir. Para basan ilk beyliktir. Yağıbasan Medresesi'ni inşa eden bu beyliktir. 2. Kılıçarslan tarafından yıkılmıştır. Artukoğulları, üç kola bölünerek varlığını sürdürmüştür ve çeşitli köprüler yapmışlardır. Anadolu'da kurulan ilk denizci beylik, İzmir çevresinde kurulan Çaka Beyliği'dir. İlk Türk denizcisi Çaka Bey olarak bilinmektedir. En bilinen beylikler bunlar olmakla birlikte, sayı daha da artırılabilir.

Anadolu Selçuklu Devleti'nin zayıflaması ve Moğol Devleti'nin baskıları sonucu kurulmuşlardır. Beyliklerin kuruluyor oluşu, mevcut monarşik devletin merkezi otoritesinin zayıf olduğunu göstermektedir.

Osmanoğulları, Ertuğrul Gazi tarafından Söğüt ve Domaniç çevresinde kurulmuştur. Osmanlı Devleti'nin kuruluşunu sağlayan beylik de budur. Karamanoğulları, Osmanlı Devleti'nin kuruluşundan sonra Osmanlı'yı en çok uğraştıran beylik olmuştur. Türkçeyi resmi dil ilan etmiş ve Türkçenin gelişimine katkılar sağlamışlardır. Yıldırım Bayezid tarafından sona erdirilmiştir. Karesioğulları, denizcilikte ileri gitmiştir. İkinci dönem beylikleri, Osmanlı'nın ilk uğraştığı meseleler olmuşlardır. Çoğu kuruluş döneminde yıkılmış fakat Ankara Savaşı'ndan sonra tekrar kurulmuşlardır. Bu devletlerin tekrar kurulur hale gelişi, Osmanlı'nın ne kadar zayıfladığını göstermektedir aslında. Anadolu Beylikleri, Türklerin Anadolu'ya girişlerini simgelemesi ve Anadolu'ya Türk kültürünü getirerek yerleştirmeleri adına olumlu bir gelişmeyken daha sonraları tek devlet olan ülkeyi bölme faaliyetleri yürüttükleri ve bağımsızlık istedikleri için devlete zararlı yapılanmalar haline gelmişlerdir.