Menü Forumlar Popüler İçerikler Arama
Osmanlıda Eğitim Sistemi

Osmanlıda Eğitim Sistemi

Osmanlı devleti diğer devletlerde olduğu gibi eğitime önem vermiş. Vatandaşlarını kendi düşünceleri doğrultusunda yetiştirmek amacıyla eğitim öğretim kurumları oluşturmuştur. Devlet veya vakıflar aracılığıyla kurulan bu müesseseler iki ana gruba ayrılmaktadır.

I. Örgün eğitim müesseseleri


II. Yaygın eğitim müesseseleri

I: Örgün eğitim müesseseleri


Bu müesseseler belli yaş ve bilgi birikimine sahip kişilerin belirli bir zaman ve dsipline göre yetiştirmek amacıyla kurulmuştur. Bu müesseseler askeri ve sivil olmak üzere iki kısma ayrılmaktadır.

1. Sivil eğitim müesseseleri

A) Sıbyan mektepleri

Bu okullarda 5-6 yaşlarındaki çocuklara okuyup yazmayı, temel dini bilgileri, matematikte 4 işlemi öğretirlerdi. Bu okulların hocalarına muallim veya şakirt denmekteydi. Bu okulda okuyan kişilere de talebe, suhte, tilmiz gibi isimler denmekteydi. 4 yıllık eğitim verilen sıbyan mekteplerinde 1846'dan sonra elifba, kuran, ilmihal, tecvit, harekeli türkçe, muhtasar ahlakı memduha risalesi, sülüs ve nesih yazıları öğretilmeye başlanmıştır. Tanzimat döneminden sonra 3 yıllık mektebi iptidai olarak faaliyet göstermeye devam etmiştir. Osmanlı devleti döneminde kız çocukları da erkeklerle birlikte bu okullarda öğrenim görmüşlerdir. Bunun dışında Osmanlı da kız ve erkek çocukların ayrı ayrı okudukları müesseselerde bulunmaktaydı.

B) Medreseler

İslam tarihinde medrese orta ve yüksek seviyede eğitim veren kurumların ortak ismidir. İslam dünyasının en yaygın ve köklü eğitim kurumudur. Medrese hocalarına müderris yardımcılarına ise muid denmekteydi. Medreseye giden kişilere ise danişmend, suhte veya talebe denmekteydi. Osmanlıda ilk medreseyi Orhan Gazi İznik'te 1331'de kurmuştur. Osmanlıda medreselerdeki ilk köklü değişim Fatih Sultan Mehmet zamanında yapılmıştır.

Osmanlı medreseleri umumi medreseler ve ihtisas medreseler olarak ikiye ayrılmaktadır.

Umumi medreseler
  • Haşiye-i tecrit (Yirmili) medreseler
  • Miftan (Otuzlu) medreseler
  • Kırklı medreseler
  • Ellili medreseler
  • Sahn-ı seman medreseleri
  • Altmışlı medreseler
İhtisas medreseler
  • Darul kura
  • Darul hadisler
  • Daru-ş şifalar
Osmanlı medrese sistemindeki ikinci büyük değişme Kanuni Sultan Süleyman devrinde meydana gelmiştir. Kanuni Sultan Süleyman devrinden sonra medreseler şu şekli almıştır.
  • İptidai hariç medreseleri
  • Hareketi hariç medreseleri
  • İptidahi dahil medreseleri
  • Hareketi dahil medreseleri
  • Musile-i sahn medreseleri
  • Sahnı seman medreseleri
  • İptidai altmışlı medreseleri
  • Hareketi altmışlı medreseleri
  • Musile-i süleymaniye medreseleri
  • Süleymaniye medreseleri
  • Darul hadis medreseleri
XV ve XVI asırda Osmanlı eğitim sistemi en yüksek seviyesine ulaşmıştır. XVII 'dan itibaren eğitim sistemi gerilemeye başlamıştır.

Medreselerin bozulma sebepleri nelerdir?
  • Meval-i zadelerin zuhuru
  • İlim sahibi kişilerin ağa ve paşalara intisapları
  • Müderris ve kadıların cehalet içerisinde olmaları
  • Cehaletle fazlı birbirinden fark olunmama durumu
Tanzimat Döneminde Eğitim

Bu dönemde Osmanlı eğitim ve öğretim müesseseleri devam ederden diğer yandan Avrupa eğitim ve öğretim müesseseleri açılmaya başlanmıştır. Bu Avrupai mektepler öncelikle askeri alanda yaygınlaşmıştır daha sonra sivil alanda ortaya çıkmıştır.

I. İlköğretim

Öğretim süresi 4 yıl olan bu okullarda 7 yaşına basan kız ve erkek çocuklara ilkokul seviyesinde eğitim ve öğretim verilirdi. Daha sonra Fransız okulları sistemine uyarak bu okulların öğrenim süresi 4 yıldan 6 yıla çıkarılmıştır. Bu okullarda Türkçe, tecvit, ilmihal, hat, Osmanlı tarih ve coğrafyası, yurttaşlık bilgisi, resim, müzik ve beden terbiyesi gibi dersler öğretilmeye başlanmıştır.

II. Ortaöğretim

Rüştiyeler, idadiler ve sultaniler olmak üzere üçe ayrılmıştır.

1) Rüştiyeler

II. Mahmut döneminde Sıbyan mekteplerinin yetersiz olduğu düşünülmüştür ve bunun üzerine rüştiyeler açılmıştır. İlk başta 4 yıl olan bu okullar daha sonradan 6 yıl olmuştur. Mektebi maarifi adliye rüştiyelerin ilkidir. 1867'ye kadar bu mekteplere Müslüman çocuklar alınırken bu tarihten sonra gayrimüslimlerde alınmaya başlanmıştır. Bu okullarda dini ilimler, hesap, coğrafya, hendese, cebir, usulü defter, resim, müzik gibi dersler verilmiştir.

2) İdadiler

Ortaöğretimin ikinci kademesi olarak eğitim öğretim veren okullardır. İdadiler rüştiye mezunu olan müslim ve gayrimüslim çocukların bir arada ders yaptıkları yerlerdir. İdadilerin bütün masrafları vilayet maarif idadisi sandığından karşılanmaktaydı. İdadilerin öğrenim süresi 3 yıldır. Türkçe, kitabet, Fransızca, cebir, tarih, coğrafya, kimya ve resim gibi dersler verilmektedir.

3) Sultaniler

İdadiler seviyesinde Fransızca ve Türkçe ile eğitim öğretim yapan okullardır. Galatasaray Sultanisinin açılışıyla maarifimize girmiştir. Fransız modeli bu mektepler hazırlık devresiyle birlikte 9 yılı kapsamaktadır. Sultanilerde Türkçe, Fransızca, Grekçe, ahlak, Latince, coğrafya, tarih, kozmografya, matematik, mekanik, kimya, fizik, ekonomi, güzel konuşma sanatı gibi dersler verilmekteydi. Darüşşafaka ve Robert koleji sultani tipi okullar arasındadır.

III. Yükseköğretim

Üniversitenin karşılığı olan darülfünün ve yüksekokullardır.

A) Darülfünün

12 ocak 1863'te açılmıştır fakat bu tarihten sonra birkaç kez açılıp kapatılmıştır. 1908 tarihinde İstanbul Darülfünün olarak adı değiştirilmiştir.

B) Yüksekokullar
  • Mektebi mülkiyeyi şahane
İlk sivil yüksek okuldur. Kaymakamlık ve müdürlük gibi memurlar için açılan bir okuldur. Öğretim süresi 2 yıl olarak belirlenmiş daha sonra 4 yıla çıkarılmıştır. Daha sonra üniversitenin hukuk fakültesine bağlanmıştır.
  • Mektebi tıbbiyeyi mülkiye
Tabip yetiştirmek amacıyla kurulmuştur. 5 yıl olan bu okul daha sonra 6 yıla çıkarılmıştır. Daha sonradan üniversitenin tıp fakültesine bağlanmıştır.
  • Mektebi hukuki şahane
Batı tipi mahkemelere eleman yetiştirmek amacıyla açılmıştır. Daha sonra üniversitenin hukuk fakültesi haline gelmiştir.
  • Hendeseyi mülkiye mektebi
Ülkenin sivil mühendis ihtiyacını karşılamak amacı ile kurulmuştur.
  • Halkalı ziraat ve baytar mektebi
Ziraat ve baytarlık alanında ülkenin ihtiyacını karşılamak için kurulan okuldur.

II. Yaygın eğitim müesseseleri

Her yaş ve seviyedeki kişilere medreseler ve mektepler dışında verilen eğitim ve öğretimdir. Bu yaygın eğitim kurumları camiler, tekkeler, saraylar, darülmesnevi, kütüphaneler, sahaflar, loncalar, ulema evleri, kıraathaneler olarak sıralanabilmektedir.
Son Güncelleme : 20.01.2024 10:09:51
Osmanlıda Eğitim Sistemi ile ilgili bu madde bir taslaktır. Madde içeriğini geliştirerek Herkese açık dizin kaynağımıza katkıda bulunabilirsiniz.
Facebook Twitter Pinterest whatsapp
Osmanlıda Eğitim Sistemi Yorumları
şifre

0 Yorum Yapılmış "Osmanlıda Eğitim Sistemi"

Kayıtlı yorum bulunamadı ilk yorumu siz ekleyin
1. Mehmed
1. Mehmed
Osmanlı padişahlarının beşincisi.Saltanatı: 1413-1421.Babası: Yıldırım Bayezid- Annesi: Devlet Hatun.Doğumu: 1379 Vefatı: 26 Mayıs 1421Osmanlı Devleti'nin ikinci kurucusu. Babası Sultan Yıldırım Bayezid Han, annesi Germiyanoğlu Süleyman Şah'ın kızı D...
Fetret Devri
Fetret Devri
Fetret devri, Yıldırım Beyazıt'ın 1402 yılında Ankara Savaşında Timur' esir düşmesiyle, altı oğlundan dördünün yaptığı taht kavgalarıyla geçen 1402-1413 yılları arasındaki döneme verilen addır. Bu döneme Bunalım Devri ya da Fasıla-i Saltanat adı da v...
Yıldırım Beyazıt Dönemi Fetihler
Yıldırım Beyazıt Dönemi Fetihler
Yıldırım Beyazıt'ın Anadolu SiyasetiI. Murad'ın vefatı Anadolu'da karışıklıklara sebep oldu Karamanlıların desteği ile beylikler tekrar egemenliklerini güçlendirmeye başladılar.Beyazıt ilk önce bunlara yeteri tepkiyi gösteremedi. Yaklaşık bir sene oy...
Yıldırım Beyazıt
Yıldırım Beyazıt
Yıldırım Beyazıt, Osmanlı İmparatorluğunun 4. Padişahı ve Sultan I. Murat'ın oğludur. Annesi ise I. Murat'ın baş cariyelerinden Gülçiçek Hatundur. Yıldırım Beyazıt 1360 yılında doğmuş ve lala eğitimini Kütahya da almıştır. Dönemin büyük alimlerinden ...
1.Murat Dönemi Yapılan Yenilikler
1.Murat Dönemi Yapılan Yenilikler
İlk kez Acemioğlanlar Ocağı, Yeniçeri Ocağı, Topçu Ocağı kuruldu.İlk kez Pençik Sistemi uygulandı.Rumeli Beylerbeyliği kuruldu.İlk kez Tımar Sistemi uygulandı ve Tımarlı Sipahiler oluşturuldu.İlk kez Kazaskerlik ve Defterdarlık makamı kuruldu.İlk kez...
1.Murat Dönemi Fetihler
1.Murat Dönemi Fetihler
Sultan Murad Hüdavendigar'ın bütün hayatı sınır boylarında ve savaş meydanlarında geçti. Rumeli'den Anadolu'ya, Anadolu'dan Rumeli'ye durmadan dinlenmeden seferler yapan Sultan Murad Hüdavendigar, bizzat katıldığı 37 savaşın hepsini kazandı.-1360 yıl...
Orhan Gazi Döneminde Yapılan Yenilikleri
Orhan Gazi Döneminde Yapılan Yenilikleri
Orhan Gazi Osmanlı Beyliği'ni yeni yasalar ve düzenlemeler sayesinde devlet yapmıştır. Sultan unvanı ilk kez Orhan Gazi zamanında kullanılmıştır.İlk kez vezirlik teşkilatı kurulmuştur. Osmanlı'da ilk vezir Alaeddin Paşa'dır. İlk medrese İznik'te kuru...
Orhan Gazi Dönemi Fetihler
Orhan Gazi Dönemi Fetihler
Orhan Bey'in beylik yıllarının ilk dönemi Anadolu'da fetihlerle geçmiştir. Beyliği sırasında bütün diğer Anadolu beylikleri gibi İran'da kurulu İlhanlıları metbu sayıp yıllık vergi ödemekte devam etmiştir. Diğer yandan da Bizans topraklarına yönelik ...
1. Murat
1. Murat
1. Murat: Diğer isimleri ile; Murat Hüdavendigar veya Gazi Hünkar, 1326 yılında doğmuş olan 1 Murat, Orhan Gazi ile Nilüfer Hatun'un oğullarıdır. Babasından aldığı Yüz bin metre karelik Osmanlı Toprağını beş yüz bin metre kareye çıkarmış başarılı bir...
Orhan Gazi
Orhan Gazi
Orhan Gazi: Osmanlı Beyliğinin kurucusu Osman Gazi'nin oğlu ve Osmanlı İmparatorluğunun ikinci padişahıdır. 1281 yılında Söğüt'te dünyaya gelmiştir. 1324 yılında babası Osman Gazi vefat edince Beyliğin başına geçmiş ve 1362 yılında vefat edene kadar ...
Osman Bey
Osman Bey
Osman Bey: Namı değer Osman Gazi. 1258 yılında Söğüt'te doğdu.1299 yılında Selçuklu Devletinden ayrılarak Osmanlı Beyliğini kurdu ve ismi asırlar boyu hükümdarlığın adı oldu. Babası Ertuğrul Gazi annesi Hayme Hatun'dur.Çocukluğu, gençliği ve aldığı e...
Osmanlı Devletinde Kültür ve Medeniyet
Osmanlı Devletinde Kültür ve Medeniyet
DEVLET ANLAYIŞIOsmanlı Devleti'nde, I. Murat döneminde ‘'Devlet, hükümdar ve oğullarının ortak malıdır. ' anlayışı benimsenmiştir. Fatih döneminde, devletin bütünlüğünün korunması için kardeş katline izin verilmiştir. Bu kanunname ile Osmanlı Devleti...

 

3. Murad Dönemi Fetihler
3. Murat
2. Selim Dönemi Yapılan Fetihler
2. Selim
Kanunî Sultan Süleyman Dönemi Fetihler
Kanuni Sultan Süleyman
1. Selim Dönemi Yenilikleri
1. Selim Dönemi Fetihler
Yavuz Sultan Selim
II.Beyazid Dönemi Fetihler
2. Beyazıt
Fatih Sultan Mehmed Dönemi Yenilikler
Fatih Sultan Mehmed Dönemi Fetihler
Fatih Sultan Mehmet
2. Murat Dönemi Yapılan Yenilikler
II.Murat Dönemi Yapılan Fetihler
2. Murat
I.Mehmed Dönemi Fetihler
1. Mehmed
Fetret Devri
Yıldırım Beyazıt Dönemi Fetihler
Yıldırım Beyazıt
1.Murat Dönemi Yapılan Yenilikler
1.Murat Dönemi Fetihler
Orhan Gazi Döneminde Yapılan Yenilikleri
Orhan Gazi Dönemi Fetihler
1. Murat
Orhan Gazi
Osman Bey
Osmanlı Devletinde Kültür ve Medeniyet
Popüler İçerik
Fatih Sultan Mehmed Dönemi Yenilikler
Fatih Sultan Mehmed Dönemi Yenilikler
Fatih, askeri başarılarla Osmanlı Devleti'ni büyük bir imparatorluğa dönüştürdü. Bilime, tarihe ve felsefeye özel ilgi gösterdi. Türkçe'den başka Arap...
Fatih Sultan Mehmed Dönemi Fetihler
Fatih Sultan Mehmed Dönemi Fetihler
Fatih Sultan Mehmet(Mehmed), 30 Mart 1432'de, o dönemde Osmanlı Devleti’nin başkenti olan Edirne'de doğdu. 6.Osmanlı padişahı olanII. Murad’ın Hüma Ha...
Fatih Sultan Mehmet
Fatih Sultan Mehmet
Fatih Sultan Mehmet: İkinci Mehmet olarak ta bilinir. 1432 yılında dünyaya gelmiş, babası 2. Murat, Annesi Hüma Hatun'dur. Osmanlı Padişahlarının yedi...
2. Murat Dönemi Yapılan Yenilikler
2. Murat Dönemi Yapılan Yenilikler
Sultan İkinci Murad, soyunun Kayı boyuna mensubiyetini göstermek için, sikkelerine, Kayı boyuna ait iki ok ve bir yaydan müteşekkil damgayı koydurmuşt...
II.Murat Dönemi Yapılan Fetihler
II.Murat Dönemi Yapılan Fetihler
Aydın ve Menteşe beyliklerine son veren II. Murat, Karaman’la yeniden başlayan bir savaşa girdi, savaşı kazandı. 1425 tarihinde Venedik Sav...
2. Murat
2. Murat
2. Murat 1. Mehmed'in ve Emine Hatun'un oğlu olarak 1404 yılında Amasya'da doğmuş, altıncı Osmanlı padişahı olarak bilinir. Divan edebiyatında Muradi ...
I.Mehmed Dönemi Fetihler
I.Mehmed Dönemi Fetihler
Çelebi Mehmed Rumeli’ndeki olaylarla uğraşırken, Karamanoğlu yine harekete geçti. Germiyanoğlu Yakub Bey’in Mehmed Çelebi’ye itaatini bildirmesi üzeri...
Popüler İçerik Son Forum Konuları Yardım Sayfaları  
Orhan Gazi Dönemi Fetihler
1. Murat
Orhan Gazi
Osman Bey
Osmanlı Devletinde Kültür ve Medeniyet
Osman Bey ?
Hakkımızda  
Gizlilik Politikası  
Çerez (Cookie) Politikası
Güvenlik Politikası
Bizimle İletişime Geçin
Forumlar
Site Haritası
Feed
Son Forum Konuları
Osman Bey ?
Yardım Sayfaları
Hakkımızda  
Gizlilik Politikası  
Çerez (Cookie) Politikası
Güvenlik Politikası
Bizimle İletişime Geçin
Forumlar
Site Haritası
Feed
Sitede yer alan haber ve içeriklerin tüm hakları saklıdır ve buradaki bilgiler sadece bilgilendirme amaçlı olup, kullanımına, uygulanmasına, satın alınmasına, delil gösterilmesine veya tavsiye edilmesine aracılık etmez. Sitemizdeki bilgiler, hiç bir zaman kesin bilgi kaynağı olmayıp, kullanıcılar tarafından eklenmiştir veya yorumlanmıştır. Buradaki bilgiler sitemizin asıl görüşlerini içermeyebileceği gibi hiçbir taahhüt ve tavsiye yerine de geçmez.
Şubat - 2024