Kuyucu Murat Paşa, 1530 yılında doğmuş ve 21 Haziran 1611 tarihinde vefat etmiştir. 1. Ahmet'in padişahlığı döneminde, 11 Aralık 1606 ile 5 Ağustos 1611 tarihleri arasında sadrazamlık yapmış bir Osmanlı devlet adamıdır. Tarihte özellikle Anadolu'da çıkan Celali isyanları sırasında isyancıları acımasızca öldürmesiyle tanınmaktadır.

Murat Paşa, Bosnalı Hırvat asıllıdır ve devşirme olarak Enderun Mektebi'ne girmiştir. Buradan mezun olduktan sonra sarayda çeşitli hizmetlerde bulunmuş, ardından dışarıda çeşitli devlet görevleri yapmıştır. 1554 yılında Mısır Valisi Mahmut Paşa'nın yanında kethüda olarak görev yapmış, ardından Mısır'da sancakbeyi olmuştur. Görevlerindeki başarısından dolayı Mısır emr haçlığı görevi verilmiştir.

1571 yılında Koca Sinan Paşa ile beraber Yemen seferine çıkmış ve burada önemli katkılar sağlamıştır. 1576 yılında Yemen Beylerbeyi olarak atanmış ve dört yıl boyunca burada önemli imar faaliyetlerinde bulunmuştur. Ancak, hakkında çıkan söylentiler nedeniyle bu görevden alınarak İstanbul'a çağrılmış ve Yedikule Zindanları'nda bir süre tutuklu kalmıştır. Affedildikten sonra, Şarki Karahisar Sancakbeyi olmuştur. Daha sonra Trablusşam Valisi ve ardından Karaman Beylerbeyi olarak görev yapmıştır. Bu görevdeyken, Özdemiroğlu Osman Paşa'nın serdarlığında İran seferine katılmıştır. 1585 yılında Tebriz yakınlarında Safevi İran güçleriyle yapılan muharebede esir düşmüştür ve üç yıl boyunca İran Şahı'nın yanında esir olarak kalmıştır. 1590 yılında imzalanan Ferhat Paşa Antlaşması ile İstanbul'a dönmüştür.

Daha sonra Kıbrıs Beylerbeyi, 1594 yılında Şam Valisi, 1595 yılında Diyarbakır Valisi olmuştur. 1593-1606 Osmanlı-Avusturya Savaşı'nda, 1595 yılında Avusturya seferine katılmıştır. Macaristan seferinde büyük başarılar göstermiş, Eğri kuşatmasında ve Haçova Savaşı'nda önemli rol oynamıştır. 1603 yılında Rumeli Beylerbeyi ve Budin Muhafızlığı görevine getirilmiştir. 1605 yılında dördüncü vezir olarak kubbe veziri yapılmıştır. 1606 yılında sadrazam Sokullu Mehmet Paşa'nın Macaristan cephesine giderken kuyucu Murat Paşa Macaristan serdarı yapılmıştır. Sokullu tarafından Avusturyalılarla yapılan barış görüşmelerini sürdürmüş ve Zitvatorok Antlaşması'nı 11 Kasım 1606'da imzalamıştır.

Avusturya ile yapılan savaşın bitmesinden sonra, Anadolu'da çıkan Celali isyanlarının bastırılması gerekiyordu. Kuyucu Murat Paşa, Belgrad'a döndüğünde, sadrazam Boşnak Derviş Mehmet Paşa 9 Aralık 1606 tarihinde görevden alınıp idam edildi. 1. Ahmet, Şeyhülislam Sunullah Efendi'nin tavsiyeleriyle Kuyucu Murat Paşa'yı sadrazam tayin etti. 11 Aralık 1606 tarihinde mühür Belgrad'da Kuyucu Murat Paşa'ya ulaştırıldı.

Kuyucu Murat Paşa, Anadolu'daki Celali Ayaklanmalarındaki isyancıları acımasızca bastırmasıyla tanınmaktadır. İsyancılar, ordunun Avusturya'da olması nedeniyle küçük birlikler kurmuşlardı. Canbulatoğlu Halep'te yerleşmiş, hutbe okutup sikke kestirmiştir. 1607 yılından itibaren Anadolu'da seferlere başlayan Kuyucu Murat Paşa, isyancıları temizleme çalışmalarına başlamıştır. Önce Canbulatoğlu üzerine yürümüş, yolda Kalenderoğlu'nu etkisiz hale getirmek için kendisini Ankara Sancakbeyi yapmıştır. İsyancıların içinden küçük çaplı olanları affetmiştir. İsyancı Sarıcalıoğlu Ahmet Bey'i idam ettirmiş, Belen Geçidi güney tarafındaki Oruç Ovası'nda Canbulatoğlu'yla muharebeye girişmiştir. Buradan galip ayrılan Murat Paşa, Halep'i ele geçirmiştir. Bundan sonra Tavil Ahmetoğlu Mustafa ayaklanması, Kalenderoğlu ve Tavil Halil ayaklanmalarını bastırarak İstanbul'a dönmüştür.

Yaşı ilerleyen Kuyucu Murat Paşa'nın bu çalışmaları sırasında, atın üzerinde uzun süre kalabilmek için kendini bağlattığı bilinmektedir. Celali isyanlarında öldürdüğü isyancıların kellerini kuyulara gömdürmesi nedeniyle "Kuyucu" lakabını almıştır. Yıllar boyu yaptıkları korku hikayesi olarak anlatılmış, soğukkanlılığı, acımasızlığı ve gaddarlığı dilden dile dolaşmıştır. Celali isyanlarını destekleyen herkesi öldürdüğü bilinmektedir.

Kuyucu Murat Paşa, 15 Ağustos 1611 yılında ordugahı Diyarbakır'da vefat etmiştir. Serveti, daha sonra sadrazam olan Nasuh Paşa tarafından devlete müsadere edilmiştir. İstanbul'da Kuyucu Murat Külliyesi'nde bulunan türbesine gömülmüştür.

İstanbul Vezneciler'de bulunan Kuyucu Murat Külliyesi'nde medrese, sebil, türbe, sübyan mektebi ve dükkanlar bulunmaktadır. Bunlar, Sedefkar Mehmet Ağa'nın mimarlığında yapılmıştır. Medrese, günümüzde İstanbul Üniversitesi Güzel Sanatlar Bölümü tarafından kullanılmaktadır. Antalya'da yaptırdığı Murat Paşa Camii, yine adını taşıyan Muratpaşa ilçesinde bulunur. Devletin gelir ve giderlerinin açıklığa kavuşturulması için Uzman Aynı Efendi'ye bu konuda bir eser yazdırmıştır.