Yavuz Sultan Selim, 10 Ekim 1470 tarihinde doğmuştur. Babası Sultan II. Bayezid, annesi Gülbahar Hatun'dur. Yavuz Sultan Selim, uzun boylu, geniş omuzlu, kalın kemikli, kırmızı yüzlü ve uzun bıyıklı bir padişahtı. İlim sahibiydi ve ata çok iyi binerdi. Devrin en meşhur silahşörlerini alt edecek kadar iyi kılıç kullanırdı. Çok mütevazı bir kişiliğe sahip olan Sultan Selim, her öğün tek çeşit yemek yer ve ağaçtan tabaklar kullanırdı. Gösterişten hoşlanmaz, devlet malını ziyan etmezdi. Bir kulağına sürekli küpe takması ile bilinen Yavuz Sultan Selim, 22 Eylül 1520 yılında Aslan Pençesi denilen bir çıban çıkması sonucu 50 yaşındayken hayata gözlerini yumdu. Babasının cenaze namazını Fatih Camii'nde kılan Kanuni Sultan Süleyman, onu babasıyla aynı adı taşıyan caminin avlusundaki türbeye defnettirdi. Sekiz yıllık hükümdarlık hayatına seksen yıllık iş sığdırmış bir padişah olduğu da unutulmamalıdır.

Sultan Selim tahta geçtiği sıralar Osmanlı Devleti çok sıkıntılı bir dönem yaşıyordu. Bu bunalımın o dönemin en büyük nedeni doğudaki Şii-Safevi devletiydi. Bu devletin ortadan kalkması ile huzur sağlanacak, Türkistan yolu Osmanlılara açılacaktı. 1514 yılı baharında ordusu ile İran seferine çıktı. Osmanlı kuvvetleri, Erzincan'dan Tebriz'e doğru yol aldı. 23 Ağustos 1514'te Çaldıran'da yapılan savaşta Osmanlı Devleti büyük bir zafer kazanırken, Safeviler büyük bir bozguna uğratıldı. Şah kaçarak hayatını zor kurtardı. Şehirdeki birçok sanatçı da İstanbul'a getirildi. Zafer sonucunda Şah İsmail geçmişteki saygınlığını kaybetti. Bu sayede Doğu Anadolu'da bir tehlike kalmamış oldu. Çaldıran zaferinden sonra, Erzincan ve Bayburt kesin olarak Osmanlı topraklarına katıldı. Kemah Kalesi fethedildi. Dulkadiroğlu Beyliği sona erdirildi. Diyarbakır, Mardin ve Bitlis Osmanlı topraklarına katıldı. Böylece Anadolu'da Türk Birliği sağlandı.

Fatih Sultan Mehmet zamanından kalan sorunlar ve İran Seferi, Mısırlıların Safevilerle ittifak yapmalarına sebep oldu. Bu ittifakı duyan Sultan Selim, 5 Haziran 1516'da Mısır seferine karar verdi. 27 Temmuz 1516 günü Sultan Selim ve ordusu Mısır'a gelmişti. Mısır'a bağlı kaleler de birer gün arayla teslim oldular. Ancak savaş Mercidabık sınırlarında 24 Ağustos 1516'da meydana geldi. Mısır ordusu ve hükümdarı Osmanlıların ezici bir top ateşi karşısında fazla dayanamadı. Hükümdar Gansu Gavri ölü olarak ele geçirildi ve Suriye'nin kapıları Osmanlıya açılmış oldu.

Yavuz Sultan Selim, ordusu ile ilk çağlardan beri hiçbir komutanın cebren geçemediği Sina çölünü 13 günde geçerek Ridaniye'de Mısır ordusu ile karşılaştı. Sultan Selim, El-Mukaddam dağının etrafından dolaşıp, güneyden saldırtarak Mısır ordusunun toplarını etkisiz hale getirdi ve 22 Ocak 1517 yılında Ridaniye zaferini kazandı. Bu zaferle birlikte Memlük Devleti'ne son verilmiş oldu.

24 Ocak'ta Kahire'yi topraklarına kattı. 4 Şubat 1517'de Sultan Selim, büyük bir törenle Kahire'ye girdi ve Memluklar'a bağlı Abbasi Halifeliği'ne son verip halifelik makamını Osmanlılara geçirdi. Mısır seferi sonunda Filistin, Mısır ve Suriye Osmanlı hakimiyetine girdi. Hicaz ve yöresi de Osmanlı topraklarına katıldı ve Doğu ticaret yolları tamamen Osmanlıların eline geçti. 6 Temmuz 1517'de Emanet-i Mukaddese denilen ve aralarında Hz. Muhammed'in (s.a.v.) sancağı, hırkası, kılıcı ve dişi gibi eşyaları Hicaz'dan Sultan Selim'e gönderildi. Sultan Selim, Ayasofya Camii'nde yapılan törenle son Abbasi halifesinden, Mekke ve Medine'nin hizmetkarı unvanını alarak bütün Müslümanların "Dini ve Siyasi" lideri oldu.

Sultan Selim, tahta geçtiğinde 2,375,000 km² olan topraklarını sekiz sene içinde 6,557,000 km²'ye çıkarmayı başardı. Çok düzenli çalışan casus teşkilatı sayesinde ülke içinden ve dışından istediği bilgileri alan Sultan Selim'in adam seçimine büyük bir isabet yeteneği vardı.