Rüstem Paşa Hayatı ve Dönemi

Rüstem Paşa, Osmanlı İmparatorluğu'nun önemli devlet adamlarından biridir. Hırvat kökenli olan Rüstem, eğitimini Enderun'da tamamladıktan sonra çeşitli askeri ve idari görevlerde bulunmuş, özellikle sadrazamlık döneminde etkili olmuştur. Zenginliği ve mimari eserleriyle de tanınmaktadır.
Rüstem Paşa Hayatı ve Dönemi
18 Ağustos 2024
Rüstem Paşa:

Rüstem Paşa, yaklaşık olarak 1500 yılında Hırvat asıllı Hristiyan bir ailenin çocuğu olarak Saraybosna yakınlarındaki Butmir veya Sarajevsko Polje adlı bir köyde doğduğu varsayılmaktadır. Babası Mustafa Bey (Paşa) olup, Sinan (Kaptan-ı Derya Sinan Paşa) ve Nefise adında iki kardeşi bulunmaktadır. Küçük yaşlarda İstanbul'a getirilen Rüstem Paşa, Enderun'da eğitim görmüştür. Osmanlı topraklarına getirildikten sonra devşirilmiş ve Osmanlı İmparatorluğu'nun hizmetine girmiştir.

Rüstem Paşa, 1526 yılında Mohaç Meydan Muharebesi'ne silahtar rütbesi ile katılmıştır. Bu seferin sonunda birinci imrahor görevine atanmıştır. Üstün yeteneği ve kıvrak zekâsı ile Sultan Süleyman'ın dikkatini çekmeyi başarmıştır. Sultan Süleyman’ın emriyle Diyarbakır'da beylerbeyi olarak atanmış ve hizmetine burada devam etmiştir. Bu görevindeki başarısından dolayı daha sonra Anadolu Beylerbeyliği'ne atanmış ve burada görevine devam etmiştir. 1539 yılında Sultan Süleyman’ın Rüstem Paşa’yı yanında istemesi ile üçüncü vezirlik görevine tayin edilmiştir.

Rüstem Paşa’nın Evliliği ve Yükselişi

Üçüncü vezir görevini devam ettirirken, 26 Kasım 1539 tarihinde Şehzade Cihangir ve Şehzade Bayezid'in sünnet töreninde Sultan Süleyman'ın kızı Mihrimah Sultan ile evlenmiştir. Bu evlilikle birlikte "damat" sıfatını almıştır. Ancak, Rüstem Paşa’nın bu evliliği bazı rakiplerinin onu çekememesine neden olmuş ve onun cüzzam hastası olduğu dedikodusunu yaymışlardır. Bu dedikodular üzerine hassa hekimlerinden Mehmet Halife, Rüstem Paşa'yı detaylı bir şekilde muayene etmiş ve cüzzam hastası olmadığını belirlemiştir. Bu olaydan sonra Rüstem Paşa, "Kehle-i İkbal" (İkbal Biti) olarak anılmıştır.

Sadrazamlığa Yükselişi ve Hürrem Sultan ile Ortaklığı

1544 yılında Kanuni Sultan Süleyman, Hadım Süleyman Paşa'yı görevden azledince, yerine geçmesi beklenen ikinci Vezir Deli Hüsrev Paşa ile arasında husumet çıkararak Rüstem Paşa’nın sadrazamlık görevine getirilmesini sağlamıştır. Bu süreçte Hürrem Sultan’ın desteği büyük rol oynamıştır. Rüstem Paşa, sadrazamlık görevini 1553 yılına kadar sürdürmüştür. Bu dönemde, Hürrem Sultan ile birlikte Şehzade Mustafa’ya karşı entrikalar düzenleyerek, onun Kanuni Sultan Süleyman’a karşı tahtta gözü olduğu iftirasını ortaya atmışlardır. Bu iftira sonucunda Şehzade Mustafa katledilmiştir. Yeniçerilerin ayaklanma endişesi nedeniyle 1553 yılında Rüstem Paşa görevden azledilmiş ve yerine Kara Ahmet Paşa getirilmiştir.

Hürrem Sultan ve Mihrimah Sultan’ın çabalarıyla, Rüstem Paşa 29 Eylül 1555 tarihinde tekrar sadrazamlık görevine getirilmiştir. Kara Ahmet Paşa, Divan-ı Humayun’un ortasında idam edilmiştir.

Ölümü ve Mirası

Rüstem Paşa, Mihrimah Sultan ile evliliğinden olan kızı Ayşe Sultan’ın vebaya yakalandığını öğrendikten sonra kahrolmuş ve kızının iyileşmesi için elinden gelen her şeyi yapmıştır. Ancak, bu süreçte kendisi de hastalığa yakalanmış ve 10 Temmuz 1562'de hayatını kaybetmiştir. Rüstem Paşa’nın cenazesi Şehzade Camii bahçesindeki türbede gömülüdür.

Rüstem Paşa’nın Mirası

Rüstem Paşa, Osmanlı Devleti’ne rüşveti getiren kişi olarak anılmaktadır. Rüşvet alma işini aleni bir şekilde yapmaktan çekinmemiş ve belli bir tarifeye bağlamıştır. Bu nedenle Osmanlı kaynaklarında "Ebvab-ı Rüşvet Fatihi" (Rüşvet Kapısını Fetheden Kişi) olarak anılmıştır. Rüstem Paşa’nın mal varlığı dillere destandır ve padişahtan sonraki en zengin kişi olduğu söylenmektedir.

Mimari Eserleri

Rüstem Paşa’nın birçok mimari eseri bulunmaktadır:

  • Tekirdağ ve İstanbul’da kendi adına yaptırdığı iki cami.
  • Edirne'de Mimar Sinan'a yaptırdığı Rüstem Paşa Kervansarayı.
  • Ankara'da 1522-1523 yıllarında inşa ettirdiği Çengel Han.
  • Kütahya'da bir medrese ve hamam.
Bu eserlerden Kütahya'daki hamam günümüze kadar ulaşmıştır. Medrese ise daha sonra orijinaline uygun olarak yeniden restore edilmiştir.

Sizden Gelen Sorular / Yorumlar

soru

Alım

23 Temmuz 2024 Salı

Rüstem Paşa'nın cüzzam hastası olduğu dedikoduları yayıldığında acaba bu durum onun kariyerini nasıl etkiledi? Özellikle de hassa hekimlerinden Mehmet Halife'nin muayenesinden sonra ortaya çıkan sonuç kariyer basamaklarında ilerlemesine nasıl katkıda bulundu?

Cevap yaz
1. Cevap
cevap

Admin

Alım, Rüstem Paşa'nın cüzzam hastası olduğuna dair dedikodular, elbette onun kariyerini olumsuz yönde etkileme potansiyeline sahipti. Ancak, hassa hekimlerinden Mehmet Halife'nin muayenesinden sonra bu dedikoduların asılsız olduğu ortaya çıkınca, Rüstem Paşa'nın kariyer basamaklarında ilerlemesi daha da hızlandı. Sağlıklı olduğunun kanıtlanması, onun güvenilirliğini ve itibarını artırdı, böylece devlet görevlerinde daha yüksek pozisyonlara gelmesine katkıda bulundu. Bu durum, dedikoduların ne kadar tehlikeli olabileceğini ve doğru bilginin ne kadar önemli olduğunu bir kez daha gösterdi.

Soru Sor / Yorum Yap

şifre
Çok Okunanlar
Abdülmecit Dönemi ve Savaşları

Abdülmecit Dönemi ve Savaşları

Hatice Sultan Hayatı ve Dönemi

Hatice Sultan Hayatı ve Dönemi

Popüler İçerikler
İlk Osmanlı Parası

İlk Osmanlı Parası

Editörün Seçtiği
1. Abdülhamid

1. Abdülhamid

Haber Bülteni

Popüler İçerik
2. Mahmut Dönemi ve Savaşları

2. Mahmut Dönemi ve Savaşları

Mihrimah Sultan Hayatı ve Ölümü

Mihrimah Sultan Hayatı ve Ölümü

Osmanlıda Eğitim Sistemi Nasıldı?

Osmanlıda Eğitim Sistemi Nasıldı?

Osmanlı Deniz Kuvvetleri

Osmanlı Deniz Kuvvetleri

Ankara Savaşının Sonuçları

Ankara Savaşının Sonuçları

Güncel

Osmanlıda Toprak Sistemi Nasıldı?

Osmanlıda Toprak Sistemi Nasıldı?

Güncel

2. Abdülhamit Dönemi ve Hayatı

2. Abdülhamit Dönemi ve Hayatı

Güncel

Eyüp Sultan

Eyüp Sultan

Osmanlı Devletinin Kuruluşu

Osmanlı Devletinin Kuruluşu

Osmanlıda Vakıf Nasıl İşletilirdi?

Osmanlıda Vakıf Nasıl İşletilirdi?

2. Süleyman Dönemi ve Savaşları

2. Süleyman Dönemi ve Savaşları

1. İbrahim Dönemi ve Savaşları

1. İbrahim Dönemi ve Savaşları

Osmanlı Devletinde Kültür ve Medeniyet

Osmanlı Devletinde Kültür ve Medeniyet

Hafsa Sultan Hayatı ve Ölümü

Hafsa Sultan Hayatı ve Ölümü

Pargalı İbrahim Hayatı ve Dönemi

Pargalı İbrahim Hayatı ve Dönemi

Osmanlı Devletini Kim Kurdu?

Osmanlı Devletini Kim Kurdu?

Osmanlıda Tımar Sistemi

Osmanlıda Tımar Sistemi

Yıldırım Beyazıt Dönemi ve Fetihleri

Yıldırım Beyazıt Dönemi ve Fetihleri

1. Ahmed Dönemi Yenilikleri

1. Ahmed Dönemi Yenilikleri

Osmanlı Hanedanı

Osmanlı Hanedanı

3. Murat Dönemi Yapılan Yenilikler

3. Murat Dönemi Yapılan Yenilikler

İbrahim Padişah Hayatı ve Ölümü

İbrahim Padişah Hayatı ve Ölümü

Abdülaziz Dönemi ve Hayatı

Abdülaziz Dönemi ve Hayatı

Balkanlardaki Osmanlı Eserleri

Balkanlardaki Osmanlı Eserleri

Osmanlı Arması Özellikleri ve Sembolleri

Osmanlı Arması Özellikleri ve Sembolleri

Balkanlardaki Fetihler Hangileridir?

Balkanlardaki Fetihler Hangileridir?

1. Selim Dönemi Fetihler

1. Selim Dönemi Fetihler

Osmanlı Rus Savaşı

Osmanlı Rus Savaşı

Osmanlı Başkentleri

Osmanlı Başkentleri

I.Mehmed Dönemi Fetihler

I.Mehmed Dönemi Fetihler

5. Murat Dönemi ve Savaşları

5. Murat Dönemi ve Savaşları

Osmanlı Yükselme Dönemi

Osmanlı Yükselme Dönemi

Osmanlı Devleti Kuruluş Dönemi

Osmanlı Devleti Kuruluş Dönemi

Son Padişah

Son Padişah

Genç Osman Nasıl Öldürüldü

Genç Osman Nasıl Öldürüldü