1. Mehmed

Saltanatı: 1413-1421

Babası: Yıldırım Bayezid

Annesi: Devlet Hatun

Doğumu: 1379

Vefatı: 26 Mayıs 1421

I. Mehmed, Osmanlı Devleti'nin beşinci padişahı olarak bilinir ve devleti yeniden toparlaması nedeniyle "ikinci kurucu" olarak anılır. Babası Sultan Yıldırım Bayezid, annesi ise Germiyanoğlu Süleyman Şah'ın kızı Devlet Hatun'dur. Küçüklüğünden itibaren dönemin en yüksek âlimlerinden ders alarak din ve fen ilimlerinde büyük bir bilgi birikimi kazandı. 1393 yılında devlet idaresinde tecrübe kazanmak amacıyla Amasya'ya sancak beyi tayin edildi.

Çelebi Mehmed, Ankara Savaşı'ndan sonra parçalanan Osmanlı topraklarını yeniden bir araya getirmek için 1402-1413 yılları arasında Fetret Devri'nde kardeşleri Süleyman, İsa ve Musa Çelebi ile mücadele etti. Sonunda 1413 yılında Çamurlu mevkiinde Musa Çelebi'yi yenerek Edirne'de tahta çıktı. Böylece Osmanlı Devleti'ni büyük bir bunalımdan kurtararak devletin birliğini sağladı. İlk olarak elden çıkan toprakları geri almaya çalıştı.

1414 yılında Anadolu üzerine yürüyerek Aydınoğlu Cüneyt Bey'in elinden Kayacık, Nif ve İzmir'i aldı. Karamanoğulları'na ait Konya'yı kuşattı ancak II. Mehmet'in af dilemesi üzerine barış yapıldı. Ancak Karamanoğlu'nun sözünde durmaması üzerine Sultan Mehmed, şehri ikinci defa kuşatarak zapt etti (1415). Daha sonra yapılan antlaşmayla Konya'yı Karamanoğulları'na bırakan Sultan, Beypazarı, Sivrihisar, Akşehir, Yalvaç ve Beyşehir kalelerini ülkesine kattı.

Devamında, daha önce Musa Çelebi ile birleşerek kendisine karşı hareket eden ve vergisini göndermeyen Eflak Beyi Mirça üzerine yürüyen Sultan, onu Yer-Göğü'de mağlup etti. Mirça, üç yıllık vergisini ödediği gibi, oğlunu da rehin olarak bıraktı. Rumeli'den dönüşünde Candaroğulları üzerine yürüdü. Tosya, Çankırı ve Kalecik'i ele geçirdi. 1416 ve 1420'de ilk defa Tuna Nehri'nin kuzeyine geçerek Basarabya'ya girdi.

Çelebi Mehmed devrinin en önemli iç hadisesi Şeyh Mahmud Bedrettin isyanıdır. İslam'a uymayan sapkın fikirlerini halk arasında yayan Şeyh Bedrettin'in çıkardığı isyan kısa sürede Karaburun'dan Amasya'ya kadar yayıldı. Ancak ülkeye tek başına hâkim olduğu günden beri Şeyh Bedrettin'in hareketlerini dikkatle takip eden Sultan Mehmed, Şeyh'in ve taraftarlarının başlattığı bu ayaklanmayı zamanında bastırmayı başardı. Yakalanan Şeyh Bedrettin, İslam âlimlerinin fetvası üzerine idam edildi.

Aynı yıl Rumeli'de taht mücadelesine giren ve Düzmece Mustafa olarak da bilinen kardeşi Mustafa Çelebi'yi yenilgiye uğrattı. Mustafa Çelebi kaçarak Bizans İmparatoru'na sığındı. Bu olaydan kısa bir süre sonra Sultan Mehmed, Edirne'de avlanırken rahatsızlandı ve 26 Mayıs 1421'de vefat etti. Naaşı Bursa'ya getirilerek Yeşil Türbe'ye defnedildi.

Osmanlı Devleti'nin ikinci kurucusu kabul edilen Çelebi Mehmed, sabırlı, azim ve irade sahibi, sözüne ve vaadine sadık, vakur bir hükümdardı. Sekiz yıllık saltanatını Allah'ın dinine hizmet etmek ve yolunu yaymak için kuvvetli bir devlet kurmaya feda etti. Küçük ve büyük yirmi dört muharebede bulunarak kırka yakın yara aldı. İçte ve dışta daimi olarak din ve devlet düşmanlarıyla mücadele halinde iken yazdığı bir şiiri:

“Cihan hasm olsa, Hakk'tan nusret iste!

Erenlerden dua ve himmet iste!”

Çelebi Mehmed, memleketindeki refahtan diğer Müslümanlara da pay vermek, Resul-i Ekrem'in mübarek komşularının dualarını almak için her sene onlara hediyeler gönderme adetini başlattı. Sürre alayı adı verilen bir heyetle gönderilen hediyeler, Mekke ve Medine'deki mübarek yerlerin tamir ve bakımı ile fakirlerin yiyecek ve giyecekleri için sarf edilirdi.

Memleketin imarına büyük önem veren Sultan Mehmed, Bursa'da Yeşil Türbe ile bir cami, medrese ve imaret, Edirne'de bir cami ve bedesten, Amasya'da da oğlu Kasım için bir türbe yaptırmıştır.