Şah i̇smail, yavuz sultan selim'e ne iletti?

Şah İsmail, Safevi Devleti'nin kurucusu olarak, 16. yüzyılın başlarında İran'ın büyük bir bölümünü ele geçirmiş ve burada Şii inancını yaymak amacıyla önemli adımlar atmıştır. Yavuz Sultan Selim ise Osmanlı İmparatorluğu'nun 9. padişahı olup, Müslüman dünyasında Sünni dini doktrini savunması ve genişlemeci politikaları ile tanınmaktadır. Bu iki lider arasındaki ilişkiler, hem siyasi hem de dini boyutta önemli bir tartışma konusudur.

Şah İsmail, Osmanlı İmparatorluğu ile olan ilişkilerini strateji çerçevesinde şekillendirmiştir. Yavuz Sultan Selim'in Mısır Seferi (1517) sırasında, Şah İsmail'in bazı mesajlar ilettiği bilinmektedir. Bu mesajlar esasen, iki liderin dini ve siyasi ideolojilerinin birbirine zıt olduğunu vurgulamak amacı taşımaktaydı.

• İlk olarak Şah İsmail, Yavuz Sultan Selim'in otoritesini sorgulayarak, Sünni İslâm anlayışının bir tehlike olduğunu ve bunun Şii toplumu üzerinde bir baskı oluşturduğunu iletmiştir.
• İkinci olarak, Şah İsmail, dini olarak mezhepler arası bir barış önerisi sunarak, her iki topluluğun da bir arada yaşaması gerektiğine dair bir mesaj taşımıştır.

Şah İsmail ve takipçileri, Şii inancını temsil eden Ali ve Fatima'nın sembollerini kullanarak kendilerine bir kimlik oluşturmuşlardır. Müslüman topluluklar arasında bu iki figürün kullanımı, özellikle Osmanlı Devleti'nin Sünni mezhebi ile olan çatışmalarını derinleştirmiştir. Şah İsmail üzerinden Yavuz Sultan Selim'e bir gönderme olarak, bu figürler, liderlik ve dini otorite konusunda hangi tarafın daha haklı olduğunu sorgulatan bir bağ kurmuştur.

Şah İsmail ile Yavuz Sultan Selim arasındaki ilişkiler, zamanla büyük bir çatışmaya dönüşmüştür. Bu çatışmalar, 1514 yılında meydana gelen Çaldıran Meydan Muharebesi ile doruk noktasına ulaşmıştır. Bu savaş, Osmanlı İmparatorluğu'nun zaferi ile sonuçlanmış ve Safevi Devleti'nin sınırları önemli ölçüde daralmıştır.

• Çaldıran Muharebesi sonrası, Osmanlı İmparatorluğu, Doğu Anadolu'yu ve İran'ın bazı kesimlerini kontrol altına alarak, Şii-Sünni çatışmalarını daha da derinleştirmiştir.
• Bu savaş, Osmanlı Devleti'nin doğu politikalarında önemli değişikliklere yol açmış ve Şii inancı üzerine kurulu Safevi Devleti'ne karşı Sünni ittifaklarının oluşmasına neden olmuştur.

Tarihsel olarak ele alındığında, bu ilişkiler yalnızca kişisel çatışmalarla değil, aynı zamanda dini ve siyasi iktidar mücadel eleriyle de alakalıdır. Bu dönem, İslam dünyasında mezhepsel farklılıkların daha belirgin hale geldiği bir dönemdir. Bunlarla birlikte, Şah İsmail'in Yavuz Sultan Selim'e ilettiği mesajlar, yalnızca savaş ya da çatışma değil, toplumların nasıl bir yapı içerisinde var olmaları gerektiğine dair bir tartışma ortamı yaratmıştır.

Sonuç olarak, Şah İsmail'in, Yavuz Sultan Selim'e ilettiği mesajlar, hem dönemin siyasi dinamiklerine ışık tutmakta hem de sonraki dönemlerde Sünni ve Şii toplumlar arasında süregeldiği bilinen derin çatışmaların temel nedenlerinden biri olarak değerlendirilmektedir.