Menü Forumlar Popüler İçerikler Arama
Osmanlı Sadrazamları

Osmanlı Sadrazamları

Osmanlı sadrazamları, Osmanlı devletinde padişah adına devlet işlerini yürüten en yüksek rütbeli görevlilerdir. Devletin kuruluş döneminde bu görevliler sadece vezir olarak anılmaktaydı. Orhan Gazi döneminde dört vezir görev almış. 1. Murat döneminde Çandarlılar kazaskerlikten vezirliğe yükselmiş ve vezir sayısı arttığından, birinci vezir, ikinci vezir, vezir-i azam, sadrazam gibi unvanlar kullanılmaya başlanmıştır. Vezirlerin Divan-ı Hümayunda kubbe veziri ya da kubbenişin gibi isimleri de vardır. Padişahın mutlak vekili sıfatı taşıdıklarından, sadrazamlarda padişahın tuğralı mühür bulunurdu. Sadrazamın sözü, yazısı padişah iradesi ve fermanı olarak kabul edilirdi. Padişahlar tarafından tayin edilmiş olan dirayetli sadrazamlar Osmanlı devletine büyük hizmetler yapmıştır. 16. Yüzyılla birlikte duraklama döneminde girilmesiyle birlikte valide sultanlar, yeniçeriler, saray personelleri sadrazamların vasıflarını zayıflatmış ve konumları değerini yitirmiştir. Fakat gerileme ve duraklama dönemlerinde de değerli sadrazamlar görev yapmıştır. Tanzimat dönemiyle birlikte sadrazamlar kabine şefi olarak görev yapmıştır. Bu süreçlerde daha sık sadrazam görev değişimi yapmıştır.

Osmanlı İmparatorluğunda görev yapan sadrazamlar


İmparatorluğun kuruluş döneminde 11 tane, yükseliş döneminde 24 tane, duraklama döneminde 54 tane, gerileme döneminde 54 tane, çöküş döneminde ise 74 tane sadrazam görev almıştır. Toplamda 217 tane sadrazamın görev yaptığı Osmanlı devletinde önemli işler yapılmıştır.
  • 623 yıl hüküm süren Osmanlı İmparatorluğunda 36 padişah saltanat sürmüş, yapılan tekrarlarla 292 kez sadrazam ataması olmuştur.
  • 1364-1387 yılları arasında 22 yıl görev yapan Çandarlı Halil Paşa, en uzun sadrazamlık yapan kişidir.
  • 5 Mart 1656 yılında sadrazamlığa getirilen Zurnazen Mustafa Paşa, 4 saatlik sadrazamlıkla en kısa görev yapan kişidir.
  • 4. Mehmet döneminde 18 sadrazam ataması yapıldığından, en fazla sadrazamın görev yaptığı dönemdir.
  • 1. Beyazıt dönemi 1 sadrazamla en az sadrazamın atandığı dönemdir.
  • Mehmet Sait Paşa 8 defa atanan sadrazamdır.

Osmanlı devletinde sadrazamların görevleri nedir?


Önemli devlet işlerinin karara bağlandığı, sarayda toplanan Divan-ı Hümayunda, Fatih Sultan Mehmet zamanına kadar padişahlar başkanlık ederken, daha sonra vezir-i azamlar başkanlık etmiştir. Burada neticeye bağlanmayan işler, sadrazamların kendi konaklarında haftanın belirli günlerinde toplanan divanda görüşülürdü. Buna ikindi divanı adı verilirdi. Devletteki tüm terfi, azil, tayin işlemleri sadrazamın emriyle yerine getirilirdi. Sadrazamın karışmadığı tek görev Enderun ile ilgili olanlardır. Padişah seferde değilse, yüksek rütbeli memurların işlerinde padişahtan izin alınırdı. 17. Yüzyıla kadar padişahın mutlak vekili olarak görev yapan sadrazamların, bundan sonra görevleri kısıtlanmıştır. Devletin ekonomik işlerini yürüttüklerinden, 5999 akçeye kadar olan tımarları hak sahiplerine dağıtırlardı. Tımarın zeamete ya da zeametin tımara çevrilmesinde padişahın iradesiyle, verilen beratın tuğrası sadrazam tarafından çekilirdi. Sefere padişah çıkmadığı zaman, orduya sadrazam komutanlık ederdi. Seferde bütün işleri yürütürlerdi. Yanlarında hazine ve defterhane kayıtları olur, devlet işlerini buradan idare ederlerdi.

İstanbul'da halkın emniyeti ve temel ihtiyaçları da sadrazamın görevleri arasındaydı. İstanbul kadısının, bostancıbaşı ve yeniçeri ağasının görev yaptığı emniyette, ilk mesul kişi sadrazamdı. Teftişe çıkar, asayişi kontrol ederlerdi. Bunları padişaha rapor ederlerdi. Sadrazamların en önemli görevlerinden birisi de kapıkulu ocaklarının üç ayda bir verilen maaşlarıyla ilgilenmektir. Yeniçerilerin ulufeleride divanda sadrazamın huzurunda verilirdi.

Sadrazamların iç ve dış halkı denen maiyetleri, kendi besledikleri askeri kuvvetleri vardı. Bunlar kapı halkı olarak bilinirdi. Ayrıca sarayla irtibatı sağlayan görevlileri vardı. Bu kadar fazla maiyetleri olduğundan, masrafları da fazlaydı. Bu yüzden gelir olarak hasları vardı. Ayrıca padişaha gelen haraçlarda, hisseleri bulunurdu. Emekli olduklarında maaş bağlanırdı. Divanda ve seferde sadrazamlar kavuk giyerdi. Bazen kallavi kavuk giyerlerdi. Giysi olarak kumaş üstlük, lokmalık kumaştan iç kaftan giymeleri esastı.

Osmanlı devletinde 1838 yılına kadar sadrazamlık unvanı devam etmiştir. 2. Mahmut döneminde yapılan değişikliklerle, sadrazam yerine baş vekil unvanı kullanılmaya başlanmıştır. Bir sene sonra sadrazam unvanına dönüş yapılsa da yeniden 1878 yılında baş vekile dönülmüştür. Bu unvan 1922 yılında Osmanlı Devleti'nin yıkılmasına kadar kullanılmıştır.
Son Güncelleme : 20.01.2024 01:09:42
Osmanlı Sadrazamları ile ilgili bu madde bir taslaktır. Madde içeriğini geliştirerek Herkese açık dizin kaynağımıza katkıda bulunabilirsiniz.
Facebook Twitter Pinterest whatsapp
Osmanlı Sadrazamları Yorumları
şifre

1 Yorum Yapılmış "Osmanlı Sadrazamları"
Merhaba Osmanlı sadrazamları müslüman ve Türk olmak zorunda değil mi? Osmanlı’da böyle bir kural var mı? Tarihe baktığımızda sadrazamlar Türk ve müslüman iken daha sonradan değişiyor enderundan seçilmiş kişiler geliyor bunun sebebi nedir?
Hürkal . 27.09.2018 19:41:59
CEVAP YAZ
1. Mehmed
1. Mehmed
Osmanlı padişahlarının beşincisi.Saltanatı: 1413-1421.Babası: Yıldırım Bayezid- Annesi: Devlet Hatun.Doğumu: 1379 Vefatı: 26 Mayıs 1421Osmanlı Devleti'nin ikinci kurucusu. Babası Sultan Yıldırım Bayezid Han, annesi Germiyanoğlu Süleyman Şah'ın kızı D...
Fetret Devri
Fetret Devri
Fetret devri, Yıldırım Beyazıt'ın 1402 yılında Ankara Savaşında Timur' esir düşmesiyle, altı oğlundan dördünün yaptığı taht kavgalarıyla geçen 1402-1413 yılları arasındaki döneme verilen addır. Bu döneme Bunalım Devri ya da Fasıla-i Saltanat adı da v...
Yıldırım Beyazıt Dönemi Fetihler
Yıldırım Beyazıt Dönemi Fetihler
Yıldırım Beyazıt'ın Anadolu SiyasetiI. Murad'ın vefatı Anadolu'da karışıklıklara sebep oldu Karamanlıların desteği ile beylikler tekrar egemenliklerini güçlendirmeye başladılar.Beyazıt ilk önce bunlara yeteri tepkiyi gösteremedi. Yaklaşık bir sene oy...
Yıldırım Beyazıt
Yıldırım Beyazıt
Yıldırım Beyazıt, Osmanlı İmparatorluğunun 4. Padişahı ve Sultan I. Murat'ın oğludur. Annesi ise I. Murat'ın baş cariyelerinden Gülçiçek Hatundur. Yıldırım Beyazıt 1360 yılında doğmuş ve lala eğitimini Kütahya da almıştır. Dönemin büyük alimlerinden ...
1.Murat Dönemi Yapılan Yenilikler
1.Murat Dönemi Yapılan Yenilikler
İlk kez Acemioğlanlar Ocağı, Yeniçeri Ocağı, Topçu Ocağı kuruldu.İlk kez Pençik Sistemi uygulandı.Rumeli Beylerbeyliği kuruldu.İlk kez Tımar Sistemi uygulandı ve Tımarlı Sipahiler oluşturuldu.İlk kez Kazaskerlik ve Defterdarlık makamı kuruldu.İlk kez...
1.Murat Dönemi Fetihler
1.Murat Dönemi Fetihler
Sultan Murad Hüdavendigar'ın bütün hayatı sınır boylarında ve savaş meydanlarında geçti. Rumeli'den Anadolu'ya, Anadolu'dan Rumeli'ye durmadan dinlenmeden seferler yapan Sultan Murad Hüdavendigar, bizzat katıldığı 37 savaşın hepsini kazandı.-1360 yıl...
Orhan Gazi Döneminde Yapılan Yenilikleri
Orhan Gazi Döneminde Yapılan Yenilikleri
Orhan Gazi Osmanlı Beyliği'ni yeni yasalar ve düzenlemeler sayesinde devlet yapmıştır. Sultan unvanı ilk kez Orhan Gazi zamanında kullanılmıştır.İlk kez vezirlik teşkilatı kurulmuştur. Osmanlı'da ilk vezir Alaeddin Paşa'dır. İlk medrese İznik'te kuru...
Orhan Gazi Dönemi Fetihler
Orhan Gazi Dönemi Fetihler
Orhan Bey'in beylik yıllarının ilk dönemi Anadolu'da fetihlerle geçmiştir. Beyliği sırasında bütün diğer Anadolu beylikleri gibi İran'da kurulu İlhanlıları metbu sayıp yıllık vergi ödemekte devam etmiştir. Diğer yandan da Bizans topraklarına yönelik ...
1. Murat
1. Murat
1. Murat: Diğer isimleri ile; Murat Hüdavendigar veya Gazi Hünkar, 1326 yılında doğmuş olan 1 Murat, Orhan Gazi ile Nilüfer Hatun'un oğullarıdır. Babasından aldığı Yüz bin metre karelik Osmanlı Toprağını beş yüz bin metre kareye çıkarmış başarılı bir...
Orhan Gazi
Orhan Gazi
Orhan Gazi: Osmanlı Beyliğinin kurucusu Osman Gazi'nin oğlu ve Osmanlı İmparatorluğunun ikinci padişahıdır. 1281 yılında Söğüt'te dünyaya gelmiştir. 1324 yılında babası Osman Gazi vefat edince Beyliğin başına geçmiş ve 1362 yılında vefat edene kadar ...
Osman Bey
Osman Bey
Osman Bey: Namı değer Osman Gazi. 1258 yılında Söğüt'te doğdu.1299 yılında Selçuklu Devletinden ayrılarak Osmanlı Beyliğini kurdu ve ismi asırlar boyu hükümdarlığın adı oldu. Babası Ertuğrul Gazi annesi Hayme Hatun'dur.Çocukluğu, gençliği ve aldığı e...
Osmanlı Devletinde Kültür ve Medeniyet
Osmanlı Devletinde Kültür ve Medeniyet
DEVLET ANLAYIŞIOsmanlı Devleti'nde, I. Murat döneminde ‘'Devlet, hükümdar ve oğullarının ortak malıdır. ' anlayışı benimsenmiştir. Fatih döneminde, devletin bütünlüğünün korunması için kardeş katline izin verilmiştir. Bu kanunname ile Osmanlı Devleti...

 

3. Murad Dönemi Fetihler
3. Murat
2. Selim Dönemi Yapılan Fetihler
2. Selim
Kanunî Sultan Süleyman Dönemi Fetihler
Kanuni Sultan Süleyman
1. Selim Dönemi Yenilikleri
1. Selim Dönemi Fetihler
Yavuz Sultan Selim
II.Beyazid Dönemi Fetihler
2. Beyazıt
Fatih Sultan Mehmed Dönemi Yenilikler
Fatih Sultan Mehmed Dönemi Fetihler
Fatih Sultan Mehmet
2. Murat Dönemi Yapılan Yenilikler
II.Murat Dönemi Yapılan Fetihler
2. Murat
I.Mehmed Dönemi Fetihler
1. Mehmed
Fetret Devri
Yıldırım Beyazıt Dönemi Fetihler
Yıldırım Beyazıt
1.Murat Dönemi Yapılan Yenilikler
1.Murat Dönemi Fetihler
Orhan Gazi Döneminde Yapılan Yenilikleri
Orhan Gazi Dönemi Fetihler
1. Murat
Orhan Gazi
Osman Bey
Osmanlı Devletinde Kültür ve Medeniyet
Popüler İçerik
Fatih Sultan Mehmed Dönemi Yenilikler
Fatih Sultan Mehmed Dönemi Yenilikler
Fatih, askeri başarılarla Osmanlı Devleti'ni büyük bir imparatorluğa dönüştürdü. Bilime, tarihe ve felsefeye özel ilgi gösterdi. Türkçe'den başka Arap...
Fatih Sultan Mehmed Dönemi Fetihler
Fatih Sultan Mehmed Dönemi Fetihler
Fatih Sultan Mehmet(Mehmed), 30 Mart 1432'de, o dönemde Osmanlı Devleti’nin başkenti olan Edirne'de doğdu. 6.Osmanlı padişahı olanII. Murad’ın Hüma Ha...
Fatih Sultan Mehmet
Fatih Sultan Mehmet
Fatih Sultan Mehmet: İkinci Mehmet olarak ta bilinir. 1432 yılında dünyaya gelmiş, babası 2. Murat, Annesi Hüma Hatun'dur. Osmanlı Padişahlarının yedi...
2. Murat Dönemi Yapılan Yenilikler
2. Murat Dönemi Yapılan Yenilikler
Sultan İkinci Murad, soyunun Kayı boyuna mensubiyetini göstermek için, sikkelerine, Kayı boyuna ait iki ok ve bir yaydan müteşekkil damgayı koydurmuşt...
II.Murat Dönemi Yapılan Fetihler
II.Murat Dönemi Yapılan Fetihler
Aydın ve Menteşe beyliklerine son veren II. Murat, Karaman’la yeniden başlayan bir savaşa girdi, savaşı kazandı. 1425 tarihinde Venedik Sav...
2. Murat
2. Murat
2. Murat 1. Mehmed'in ve Emine Hatun'un oğlu olarak 1404 yılında Amasya'da doğmuş, altıncı Osmanlı padişahı olarak bilinir. Divan edebiyatında Muradi ...
I.Mehmed Dönemi Fetihler
I.Mehmed Dönemi Fetihler
Çelebi Mehmed Rumeli’ndeki olaylarla uğraşırken, Karamanoğlu yine harekete geçti. Germiyanoğlu Yakub Bey’in Mehmed Çelebi’ye itaatini bildirmesi üzeri...
Popüler İçerik Son Forum Konuları Yardım Sayfaları  
Orhan Gazi Dönemi Fetihler
1. Murat
Orhan Gazi
Osman Bey
Osmanlı Devletinde Kültür ve Medeniyet
Osman Bey ?
Hakkımızda  
Gizlilik Politikası  
Çerez (Cookie) Politikası
Güvenlik Politikası
Bizimle İletişime Geçin
Forumlar
Site Haritası
Feed
Son Forum Konuları
Osman Bey ?
Yardım Sayfaları
Hakkımızda  
Gizlilik Politikası  
Çerez (Cookie) Politikası
Güvenlik Politikası
Bizimle İletişime Geçin
Forumlar
Site Haritası
Feed
Sitede yer alan haber ve içeriklerin tüm hakları saklıdır ve buradaki bilgiler sadece bilgilendirme amaçlı olup, kullanımına, uygulanmasına, satın alınmasına, delil gösterilmesine veya tavsiye edilmesine aracılık etmez. Sitemizdeki bilgiler, hiç bir zaman kesin bilgi kaynağı olmayıp, kullanıcılar tarafından eklenmiştir veya yorumlanmıştır. Buradaki bilgiler sitemizin asıl görüşlerini içermeyebileceği gibi hiçbir taahhüt ve tavsiye yerine de geçmez.
Şubat - 2024