Osmanlı Devletinde Yapılan Medreseler
Osmanlı Devleti'nde Yapılan Medreseler; devletin ihtiyaç duyduğu dini, idari ve adli alanda personel yetiştirmek amacı ile yapılmıştır. Osmanlı Devleti'nde orta eğitim ve yüksek öğrenim kurumlarının temeli medreselerde verilen eğitim temeline dayanmaktadır. İlk medrese Orhan Bey döneminde açılmıştır. Orhan Bey zamanında açılan bu medreseyi Davud-u Kayseri isimli bir kişi ilk olarak İznik'te açmıştır.
Daha sonra Yıldırım Beyazit döneminde ve 2. Murat döneminde, medreselere hazırlık bölümleri de eklenerek medreseler geliştirilmiştir. Fatih Sultan Mehmet Dönemi'nde yapılan Sahnı Seman medreseleri ise tefsir (Kur'an açıklanması), hadis (Peygamberin sözleri), kelam (Akıl ve bilim yolu ile ayetleri açıklama), fıkh (İslam hukuku), Arap dili ve edebiyatı dersleri okutulan bir ilahiyat fakültesi konumundaydı. Kanunu Sultan Süleyman döneminde yapılan Süleymaniye Medresesi ile Osmanlı Devleti'nde görülen eğitim ve öğretim en üst noktaya yani zirveye ulaşmıştır. Yapılan Süleymaniye Medresesi'nde fen ve tıp alanında da eğitim verilmiştir.
Medreselerde eğitim alan öğrenciler ilk basamağı tamamladıktan sonra Hariç ve Dahil adı verilen medreselerde de eğitim aldıktan sonra Sahnı Seman ve Süleymaniye medreselerine devam ederlerdi. Bu medreselerden mezun olan öğrenciler kadılık ve müderrislik için diploma (İcazet) alırdı. Orta düzeyde olan medrese öğrencilerine ' softa ' yüksek düzeyde olan medrese öğrencilerine ' danişmend ' denirdi. Sahnı Seman medresesini bitirenlere ' icazetname ' adı verilen diploma verilirdi.
Medreselerde bulunan öğretim görevlisine ' müderris ' öğretim görevlisinin yardımcısına ise ' muid ' adı verilirdi. Sahnı Seman düzeyindeki bir medreseden mezun olup atama bekleyen kişilere ' mülazemet ' adı verilirdi.
Medreselerden mezun olan öğrenciler müderris, müftü, kadı, defterdar, hekim, imam, nişancı vb. Olurlardı. Türk- İslam devletlerinde olduğu gibi Osmanlı Devleti'nde de eğitim ve öğretim hizmetleri vakıflarca karşılanmıştır. Medreselerin finansmanı vakıf topraklarıdır. 17. Yüzyıldan itibaren medreselerin bozulmasının nedenleri arasında; felsefe ve mantık gibi akli bilimlerin boş ve gereksiz olduğunun düşünülmesi, devlet adamlarının yaptığı müdahaleler ile bazı ulema çocuklarına küçük yaşlarda müderrislik verilmesi (Beşik uleması) öğrencilerin yeterli öğretim yapmadan müderris olmaları sayılabilir.
Osmanlı Devleti'nde Yapılan Medreseler- Ibtida-i Haric Medreseleri
- Hareket-i Haric Medreseleri
- Ibtida-i Dahil Medreseleri
- Hareket-i Dahil Medreseleri
- Musila-i Sahn Medreseleri
- Sahn-i Seman Medreseleri
- Ibtida-i Altmisli Medreseleri
- Hareket-i Altmisli Medreseleri
- Musila-i Süleymaniye Medreseleri
- Süleymaniye Medreseleri
- Daru'l Hadis Medreseleri
19.01.2024 06:18:07
Osmanlı Devletinde Yapılan Medreseler ile ilgili bu madde bir taslaktır. Madde içeriğini geliştirerek Herkese açık dizin kaynağımıza katkıda bulunabilirsiniz. Sayfayı Düzenle
|
