Hatice Sultan; özellikle günümüzde yayınlanmakta olan çeşitli popüler kültür dizileri, yazıları, vs. Yollarla son günlerde ismi daha da fazla bilinir hale gelen bir Osmanlı sultanıdır. Hatice Sultan'ın yaşadığı zaman dilimini anlatan dizileri, vs. Sanat eserlerini yakından takip edenler zaten kabaca kendisinin hayatını bilecektir. Fakat her canlandırmada olduğu gibi Hatice Sultan konusunda da gözden kaçan bazı tarihi detaylar olabilir. İşte bu sebeplerden dolayı; Hatice Sultan'ın hayatını ve genel çerçeveden yaşadığı dönemi; tarih bilimine daha uygun ve daha akademik bir şekilde incelemek faydalı olacaktır.

Osmanlı Devleti'nin en görkemli zaman dilimi içerisinde dünyaya gelen Hatice Sultan; MS 1496 yılında doğmuştur. 1. Selim (Yavuz) ve eşi Ayşe Hafsa Sultan'ın kızıdır. Dolayısıyla Yavuz Sultan Selim'den sonra Osmanlı Devleti'nin başına geçen Kanuni Sultan Süleyman'ında kız kardeşidir. Hatice Sultan; belirli bir yaşa kadar gayet normal bir şekilde yetişmiş, mensup olduğu aileye yaraşır bir şekilde kültürel-sanatsal alanda da epey donanımlı ve güzel bir kız olarak büyümesini sürdürmüştür. Yani Hatice Sultan'ın çocukluk veya gençlik yıllarında maruz kaldığı çok çok önemli bir olay, travma, vs. Yoktur. Tipik bir soylu-saraylı kızı olarak hayatını sürdürmüştür.

Popüler kültürde gösterildiğinin aksine; Hatice Sultan da birçok eski devlet geleneğinde olduğu gibi, evlenecek yaşa geldikten sonra diplomatik/siyasi ilişkileri geliştirme amacıyla evlendirilmiştir. Monarşiyle yönetilen devletleri yeterince incelemiş olanlar bilecektir ki; hükümdarların kız kardeşi, kızı, vs. Bayan akrabaları genelde ilişkilerin iyi tutulmak istendiği rakip bir imparatorla veya iç işlerinde yakın tutulmak istenen birisiyle evlendirilmiştir. Hatice Sultan da yaşadığı dönem gereği bunun tipik örneği olacak bir hayat yaşamıştır. Yani; ekranlarda gösterilen büyük, dillere destan aşkların gerçek tarihle pek de alakası yoktur.

Bu gelenek doğrultusunda Hatice Sultan; ilk evliliğini İskender Paşa ile gerçekleştirmiştir. Devlete önemli hizmetlerde bulunmuş fedakâr bir birey olan İskender Paşa; bizzat padişahın kız kardeşi ile evlendirilmek suretiyle devlete daha da bağlı ve daha fedakâr bir insan haline getirilmiştir. Hatice Sultan'ın İskender Paşa ile olan bu evliliği, birçok popüler kültür ürününde veya genel tarih anlatan yayınlarda es geçilen tarihi bir detaydır. Es geçilmesinin başlıca sebepleri olarak; Hatice Sultan'ın İskender Paşa ile olan evliliğinin kısa sürmesi ve ileride bahsedileceği üzere Pargalı İbrahim Paşa ile olan evliliğinin de polemiğe daha uygun bir durumda olması gösterilebilir.

İskender Paşa ile evlendirilen Hatice Sultan güzel ve terbiyeli bir saray kızı olmaktan; bir Paşa eşi olmaya terfi etmiştir. Fakat bu durum çok uzun sürmeyecektir. Çünkü İskender Paşa; hiç beklenmedik bir şekilde erken yaşta vefat etmiştir. Bu yüzden de Hatice Sultan; genç yaşta dul kalmıştır. Her ne kadar İskender Paşa'nın ölümünden sonra hayatına aynen devam etmiş olsa da genç yaşta yeni evli bir kızın böyle bir olaydan etkilenmesi kaçınılmazdır. Bu durum işin pek bilimsel bir yönü olmasa da Hatice Sultan'ın uzun süre dul olarak yaşamını sürdürmesinin sebebi olarak, yaşadığı bu travma ve üzüntü gösterilebilir.

İskender Paşa'nın ölümü ve uzun süren bir dul hayattan sonra Hatice Sultan; herkesin bileceği üzere dönemin Osmanlı Devleti sadrazamı Pargalı İbrahim Paşa ile evlendirilmiştir. Gerçi bu evlilik de Hatice Sultan'ın tüm ömrünü geçirebileceği mutlu bir evlilik olmamıştır fakat; hatırı sayılır bir süre geçmesi ve bu evliliğin devlet yönetimiyle daha yakından ilgili olması sebebiyle hakkında daha çok şey bilinir. Bu evlilikte asıl hüzünlü olan durum ise; Pargalı İbrahim Paşa ve Hatice Sultan'ın çocuklarının ölüm şeklidir. Şans eseri devletin en görkemli zamanlarına denk gelen bu evlilik; devlet işleri gayet sağlıklı yürüdüğü ve Pargalı İbrahim Paşa'nın devşirme kökenli sadık bir yönetici olarak sadrazamlık görevini gerçekleştirdiği sürece çok mutlu bir şekilde sürmüştür. Fakat Pargalı İbrahim Paşa'nın ölmesiyle beraber; geleceğe yönelik tahtı sağlama alma çabalarından Hatice Sultan ile Pargalı İbrahim Paşa'nın çocukları da etkilenmiştir. Yani; Pargalı İbrahim Paşa'nın ölümünden sonra; anneleri bizzat kız kardeşi olmasına rağmen, bu evliliğin çocukları Kanuni Sultan Süleyman tarafından boğdurularak öldürtülmüştür. En büyük sebebi de tahmin edileceği üzere; sadrazamlık makamına kadar gelebilmiş bir devşirme olan Pargalı İbrahim Paşa'nın, bu namının çocukları tarafından devam ettirilmesi ve devletin birliğinde tehlike yaratacak duruma gelebilmeleri ihtimalidir. Bu doğrultuda hiçbir duygusal bağ göz önüne alınmadan; tamamen analitik ve mantıklı bir hamle ile Hatice Sultan'ın çocuklarının ölümü gerekli görülmüştür. Kararın doğru veya yanlış olup olmadığı ise burada tartışılacak bir durum değildir.

Hatice Sultan'ın ölümü çok büyük farklılıklarla beraber tartışmalı bir konudur. Öyle ki; bazı tarihçilere göre Hatice Sultan 1538'de; yani çok genç bir yaşta, bazı tarihçilere göre ise 1582'de, yani epey ileri bir yaşta vefat etmiştir. Ölüm yılının bu kadar belirsiz olmasının başlıca sebebi, söylenen tarihlerden sonra Hatice Sultan'ın tarih sahnesinde pek gözükmemesidir. Çünkü Pargalı İbrahim Paşa'nın eşi olduğu dönemde Hatice Sultan; sadrazam eşi olması sebebiyle ister istemez tarihi kayıtlarda sık sık bahsi geçen biriyken, Pargalı İbrahim Paşa ve çocuklarının ölümünden sonra devlet yönetiminde pek bir ağırlığının kalmaması sebebiyle hiç bahsi geçmeyen biri haline gelmiştir. Bu yüzden; iki ölüm tarihi arasında henüz kesin bir seçim yapılamamaktadır. 1538'de öldüğünü iddia edenler; Hatice Sultan'ın İskender Paşa, Pargalı İbrahim Paşa ve ardından çocuklarının ölümüne daha fazla tahammül edemeyip genç yaşta üzüntüden vefat ettiğini söylerken, 1582'de öldüğünü iddia edenler ise; Hatice Sultan'ın Pargalı İbrahim Paşa ve çocuklarının ölümünden sonra tamamen hayata küsmüş, dışarı kapalı bir şekilde hayat sürdüğünü ve yaşlılıktan dolayı normal bir ölümle vefat ettiğini söylemektedirler.