{
    "title": "Osmanlı Divan Üyeleri",
    "image": "https://www.osmanlipadisahlari.gen.tr/images/osmanli-divan-uyeleri.gif",
    "date": "19.01.2024 16:33:28",
    "author": "Ceydahan",
    "article": [
        {
            "article": "<b>Osmanlı Divan Üyeleri</b> Padişah, Sadrazam (Vezir-i Azam), Rumeli Kazaskeri, Anadolu Kazaskeri, Defterdar, Şeyhülislam, Kaptan-ı Derya ve Nişancı'dan oluşmaktadır. Osmanlı Devleti'nin geniş topraklarını yönetme konusunda Padişah'a yardımcı olan bu üyelerle yapılan toplantılara Fatih Sultan Mehmet Devrine kadar padişahlar başkanlık etmekteydi, ancak Vezir-i Azamların görüşlerini daha rahat söyleyebilmesi için Fatih Sultan Mehmet döneminde Padişahlar divan toplantılarını arka tarafta bulunan bir bölmeden izlemeye başlamış ve divan toplantılarına Vezir-i Azamlar başkanlık etmiştir. Her üyenin beli başlı bir görevi bulunmaktadır.</div><div><br></div><div><b>Osmanlı Divan Üyelerinin Sınıflandırılması</b></div><div><br></div><div>Divan-ı Hümayûn olarak bilinen divanda bulunan üyeler 3 aslî gruba ayrılmaktadır. Bunlar Seyfiye olarak bilinen Ehl-i Örf, İlmiye olarak bilinen Ehl-i Şeriye, Kalemiye olarak bilinen Ehl-i Kalemden oluşmaktadır. Ehl-i Örf üyeleri devlet işleri içerisindeki yönetim ve ahlâk konuları ile ilgilenmektedir. Ehl-i Şeriye üyeleri Adalet, eğitim ve Din konuları ile ilgilenir ve Ehl-i Kalemiye üyeleri ise Bürokrasi işlemleri ile ilgilenmektedir. Ehl-i Örf grubu içerisinde yer alan üyeler Vezir-i Azam ve diğer vezirlerdir, Ehl-i Şeriye gruundaki üyeler Kazaskerler ve Şeyhülislamdır, son olarak Ehl-i Kalem grubundaki üyeler ise Defterdar, Nişancı ve Reis-ül Küttap olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu sınıflandırmanın dışında kalan üyeler de bulunmaktadır.</div><div><br></div><div><b>Osmanlı Divan Üyelerinin Görevleri</b></div><div><br></div><div><b>Padişah</b></div><div><ul><li>Kuruluş Dönemi boyunca divana doğal başkanlık etmiştir.</li><li>Fatih devriyle birlikte başkanlığı Vezir-i Azam'a bırakarak toplantıları perde arkasından izlemeye başlamıştır.</li></ul><div><b>Sadrazam (Vezir-i Azam)</b></div><ul><li>Padişahın hem yardımcısı hem de mutlak vekili olarak karşımıza çıkar ve padişahlık mührünü taşımaktadır.</li><li>Padişah savaşa katılmazsa Serdar-ı Ekrem unvanıyla orduya komutanlık etmektedir.</li><li>Fatih'ten itibaren Divan başkanı olarak önemi daha da artmıştır.</li><li>Sadrazam olabilmek için Müslüman olmak ve Türkçe bilmek gerekmektedir.</li><li>Kuruluş dönemlerinde Türk kökenli kişiler Sadrazam olabilirken Fatih'ten itibaren genelde devşirme kökenli kişilerin Sadrazam oldukları görülmektedir.</li><li>Bazı durumlarda ikinci derecedeki devlet meselelerinin Sadrazamın Paşa Kapısı ya da Babıali adı verilen konaklarında görüşülmesi söz konusu olabilmektedir. Bu divanlara ise ikindi divanı adı verilmektedir.</li></ul><div><b>Kubbealtı Vezirleri</b></div><ul><li>Devlet Yönetiminde Sadrazam'a yardım etmektedirler.</li><li>Kanuni devrine kadar bir tane vezir bulunurken Kanuni devrinde bu sayının yedi olduğunu görebilmek mümkündür.</li><li>Bir kişinin vezir olabilmesi için daha önce Sancakbeyi ya da Beylerbeyi görevlerinde bulunmuş olması gerekmektedir.</li></ul><div><b>Kazaskerler</b></div><ul><li>Askeri sınıfa ait olan şer'i ve örfî davalara bakan hukuk adamlarıdırlar.</li><li>Önceleri bir adet Kazasker varken toprakların genişlemesi ile Anadolu ve Rumeli olmak üzere iki adet Kazasker görevlendirilmiştir.</li><li>Kazasker olabilmek için Türk soyundan olma şartı aranmaktadır.</li><li>Kadı ve müderrislerin atama ve görevden alınma işlerine de bakmaktadırlar.</li></ul><div><b>Defterdar</b></div><ul><li>Devletin her türlü mali işlerinden sorumlu olan divan üyesidir.</li><li>Bütçeyi hazırlayıp Padişaha sunma görevleri bulunmaktadır.</li><li>Kıdem bakımından Rumeli Defterdarı üstün olmak üzere Anadolu ve Rumeli Defterdarı olmak üzere ikiye ayrılmıştır.</li></ul><div><b>Nişancı</b></div><ul><li>Padişahın yazmış olduğu ferman ve beratlara tuğrasını çekmekle görevlidir.</li><li>Fethedilen arazileri yazarak, gelirlerine göre ayırıp dağıtımını yapmakla görevlidir. Bu bakımdan tapu kadastro işlerine bakıyor diyebiliriz.</li></ul><div><b>Reis'ül-Küttap</b></div><ul><li>Nişancıya bağlı olarak çalışan kâtiplerdendir.</li><li>17. Yydan itibaren dışişlerinden sorumlu hale gelmiştir.</li></ul><div><b>Kaptan-ı Derya</b></div><ul><li>Osmanlı donanmasının başkomutanıdır.</li><li>16. Yydan itibaren önemi artınca vezir rütbesi almışlardır.</li><li>Vezir rütbesini aldıktan sonra Divan toplantılarına katılmışlardır.</li></ul><div><b>Şeyhülislam (Müftü)</b></div><ul><li>Divanın sürekli üyesi değildir. Görüşünü almak için Divan toplantılarına davet edilirdi.</li><li>Divanda alınan kararların dine uygun olup olmadığını belirtirdi.</li><li>Kanuni döneminde Şeyhülislamlar Sadrazamlarla eşit duruma getirilmiştir.</li></ul><div><b>Yeniçeri Ağası</b></div><ul><li>Divanın doğal üyesi değildir. Divanda alınan kararları yeniçerilere bildirirdi.</li><li>Yeniçerilerle ilgili bir karar alınacağı zaman görüşüne başvurulmak üzere toplantıya çağrılmaktadır.</li></ul></div>"
        }
    ]
}