{ "title": "19 Yüzyılda Osmanlı Devleti", "image": "https://www.osmanlipadisahlari.gen.tr/images/19-yuzyilda-osmanli-devleti.gif", "date": "21.01.2024 15:02:47", "author": "Emsal", "article": [ { "article": "
19. Yüzyılda Osmanlı Devleti 1699 yılında imzaladığı Karlofça Antlaşması ile toprak kaybetmeye başladı ve giderek geriledi sonunda da dağıldı. Osmanlı bu dönemi denge siyaseti izleyerek geçirmiştir.

Devletin iç ve dış sorunlarını farklı devletlerin yardımıyla çözmeye çalışmaktaydı. Osmanlı bu döneminde sorunlarını tek başına çözebilecek potansiyele sahip değildi. Büyük devletlerin çıkar çatışmalarından faydalanarak ayakta kalmaya çalışıyordu. Sened-i İttifak dönemin anlanması bakımından önemlidir.

Bu, padişahın ayanlara imzalattığı bir sözleşmedir. Amaç devlet ile bağlarını koparıp bağımsızlığını almaya çalışan toprak ağalarını denetim altında tutmaktır. Bu gelişme ile Osmanlı tarihinde ilk kez bir padişah kendi isteği dışında yetkilerinden taviz vermiştir. Osmanlı'nın valilerine dahi söz geçiremez durumdaydı.

Osmanlı - Rus Savaşları: 3. Selim ile başlayan savaşlar Fransa'nın araya girmesiyle sonuçlandı, Rusya barış istedi ve Bükreş Antlaşması imzalandı. Eflak'ta bağımsızlık isteyen Yunanlılar büyük devletlerin yardımıyla ayaklandılar, Osmanlı bunu kabul etmedi. Rusya harekete geçerek Osmanlı-Mısır donanmasını Navarin'de yaktı. Osmanlı karşılık verince savaş başladı. Osmanlı yenildi. Yunanistan'a bağımsızlık verildi. Bu ilk azınlık bağımsızlığıdır. Rus ticaret gemilerinin boğazlardan serbestçe geçebilmesi sağlandı.

Bu dönem milletlerin bağımsızlık savaşlarıyla geçmiştir. Balkanlarda ilk olarak Sırplar ayaklandı. Fransız İhtilali sonucu ortaya çıkan milliyetçilik akımının etkisdir. Büyük devletler de Osmanlı'yı yıkmak için bu isyanları desteklemiştir. Osmanlı'nın Sırp bölgesinde iyi bir yönetim sergileyememeye başlaması, bölgenin savaş alanına dönmüş olması ve Rusya'nın Panslavizm ve milliyetçilik akımı yayması sonucu Sırplar isyan etti. Edirne Antlaşması'yla zaten özerklik almış olan Sırplar, Berlin Antlaşması sonucu bağımsızlığını ilan etti. Rumlar da aynı şekilde büyük devletin desteğini alarak ayaklandılar ve bağımsızlıklarını sağladılar. Mısır sorunu ve Kavalalı Mehmet Ali Paşa İsyanı, Osmanlı'nın uğraştığı bir başka büyük mesele olmuştur. Kavalalı'ya ayaklanma bastırması sonucu vadedilen toprakların tümü verilmedi buna karşılık Kavalalı, Suriye'yi işgal etti, Osmanlı ordusunu Konya'da da bozguna uğratıp Kütahya'ya kadar ilerledi. Osmanlı Ruslardan yardım istemek zorunda kaldı. Rusların İstanbul'a gelmesiyle İngiltere ve Fransa boğazların Rus egemenliğine geçebilmesi tehlikesiyle ayaklandı ve sorun uluslararası bir hale geldi. Büyük devletlerin baskısıyla Kavalalı, Osmanlı'yla barış imzaladı. Kütahya Antlaşması'na göre Kavalalı'a Mısır ve Girit Valiliği yanında Şam valiliği de verildi. Oğluna vergi toplama hakkı verildi.

Hünkar İskelesi Antlaşması ile Osmanlı boğazlar üzerindeki haklarını son kez kullandı. Ruslar ile yapılmıştır. Balta Limanı Ticaret Antaşması ile İngiltere Osmanlı ticaretini baltaladı. Osmanlı bu dönem boyunca büyük devletlerle savaştı ve azınlık sorunlarıyla uğraştı. Sonunda dağılması kesinleşti. Meşrutiyet ilan edildi, padişahın etkisi giderek azaltıldı. Artık yeni Türkiye Cumhuriyeti kurulacaktı.
" } ] }